Psychosociale arbeidsbelasting

Wat is psychosociale arbeidsbelasting?

Het is een hele mond vol: ‘psychosociale arbeidsbelasting’. De betekenis van de term is gelukkig niet zo moeilijk als het lijkt. Met psychosociale arbeidsbelasting (afkorting: PSA) bedoelen we ongewenste omgangsvormen op het werk of een hoge werkdruk. Er is sprake van PSA als deze arbeidsomstandigheden werkstress of lichamelijke, psychische en sociale klachten veroorzaken.

PSA staat in de Arbowet, en dat betekent dat je als werkgever verplicht bent om psychosociale arbeidsbelasting zoveel mogelijk te beperken in jouw bedrijf. Zo garandeer je een gezonde en veilige werkomgeving voor je medewerkers. Wat dit betekent? Dat je de psychosociale arbeidsrisico’s binnen jouw bedrijf moet vermelden in een risico-inventarisatie en -evaluatie. En maatregelen moet treffen als die risico’s te hoog zijn. Maar niet alleen jij als werkgever bent verantwoordelijk, ook je werknemers moeten verplicht zorgen voor hun eigen veiligheid en gezondheid op het werk én die van hun collega’s.

Psychosociale arbeidsbelasting voorbeelden

Wat wordt er nou precies verstaan onder psychosociale arbeidsrisico's? Voorbeelden van psychosociale arbeidsbelasting vind je hieronder. Wij schreven over elk risico een artikel, dus klik gerust door als je meer wilt weten en tips nodig hebt over een bepaald onderwerp. Good to know: de Arbowet onderscheidt ruwweg twee soorten PSA: ongewenst gedrag op de werkvloer en werkdruk. Daarbij horen:

• Agressie en geweld op de werkvloer
• Discriminatie op de werkvloer
• Pesten op de werkvloer
• Seksuele intimidatie op de werkvloer
• Werkdruk

Concrete psychosociale arbeidsbelasting voorbeelden zijn:

• Sam heeft last van woede-uitbarstingen en scheldt regelmatig op de werkvloer. De afdeling heeft daar last van. (Agressie en geweld)
• De nieuwe collega Charlie is sinds kort de enige persoon van kleur in het team. Hij krijgt bijna dagelijks opmerkingen over zijn huidkleur en achtergrond. (Discriminatie)
• Het marketingteam organiseert elke twee weken een borrel op de vrijdagmiddag, maar Dani is als enige collega nog nooit uitgenodigd. (Pesten)
• Nora droeg laatst een jurkje naar werk, en kreeg die dag bij het koffiezetapparaat een seksueel getinte opmerking over haar lichaam van een mannelijke collega. (Seksuele intimidatie)
• De directe collega van Alex heeft ontslag genomen, maar er is na een maand nog steeds geen geschikte vervanger gevonden. Daardoor neemt Alex nu de taken van zichzelf en de ex-collega op zich. (Werkdruk)

Psychosociale arbeidsrisico’s klachten

Heeft een medewerker te maken met hoge psychosociale arbeidsrisico’s? Dan leidt dit tot werkstress, wat vervolgens lichamelijke, psychische en sociale klachten kan veroorzaken. Aan wat voor klachten kun je denken als het gaat over psychosociale arbeidsbelasting?

Psychisch:

• overspannenheid;
• depressie;
• burn-out;
• posttraumatische stressstoornissen.

Emotioneel:

• frustraties;
• gespannenheid;
• nervositeit;
• irritaties;
• angst;
• opgejaagd gevoel.

Lichamelijk:

• hartkloppingen;
• hoge bloeddruk;
• hyperventilatie;
• slaapproblemen;
• ongezond hoge afscheiding van stresshormonen.

Cognitief:

• vergeetachtigheid;
• concentratieproblemen.

Gedragsmatig:

• agressiviteit;
• impulsiviteit;
• slordigheid;
• maken van fouten.

Herken je deze klachten bij je medewerkers? Grote kans dat een vorm van psychosociale arbeidsbelasting de oorzaak is. Let dus altijd goed op het welzijn en de gezondheid van je werknemers.

Gevolgen van psychosociale arbeidsbelasting

We know: psychosociale arbeidsbelasting beperken is belangrijk omdat het wettelijk verplicht is. Maar dat is niet de enige reden om je handen uit de mouwen te steken. Werkstress bij je medewerkers leidt namelijk ook tot een:

• hoger ziekteverzuim;
• lagere productiviteit;
• lagere kwaliteit van dienstverlening;
• grotere kans op ongevallen;
• verslechtering van de gezondheid van werknemers.

Oftewel, allemaal negatieve gevolgen voor jouw bedrijf.

Sociale veiligheid op het werk garanderen

Duidelijk: psychosociale arbeidsbelasting is een groot probleem dat je het liefste niet op je werkvloer terugziet. Dus hoe voorkom je PSA en hoe zorg je voor sociale veiligheid op het werk? Het is een goed idee om een beleid op te zetten rondom psychosociale arbeidsbelasting. Daarin formuleer je de concrete stappen om PSA zoveel mogelijk in te perken. Hoe je zo’n beleidsplan maakt, lees je in ons artikel over PSA-beleid. Alvast een tipje van de sluier: stel een vertrouwenspersoon aan in je bedrijf. Deze persoon kan medewerkers die te maken hebben met psychosociale arbeidsbelasting een luisterend oor en steun in de rug bieden.