Sollicitatiegesprek

Wat is een sollicitatiegesprek?

Een sollicitatiegesprek is een gesprek tussen jou en een of meerdere personen van een organisatie die een openstaande vacature heeft. Bijvoorbeeld een recruiter, HR-medewerker of manager. Tijdens dit gesprek leren jullie elkaar kennen en proberen jullie erachter te komen of er een match is. De interviewer beoordeelt of jij geschikt bent voor de functie, terwijl jij probeert te ontdekken of je bij deze werkgever aan de slag wilt. Dat doen jullie vooral door informatie uit te wisselen (bijvoorbeeld over de functie en jouw kwaliteiten) en elkaar vragen te stellen. Soms maak je ook een test of opdracht, zoals een assessment.

Welke soorten sollicitatiegesprekken zijn er?

Het doel van een sollicitatiegesprek is altijd hetzelfde: uitvogelen of jij en de werkgever willen gaan samenwerken. Maar dat kan op verschillende manieren. Welke soorten sollicitatiegesprekken zijn er?

Traditioneel sollicitatiegesprek

Dit type sollicitatiegesprek komt het meest voor: een gesprek op locatie waarbij je gesprekspartner je vertelt over de functie en je vragen stelt over bijvoorbeeld je ervaring, opleiding, vaardigheden en motivatie.

Telefonisch sollicitatiegesprek

Veel sollicitatiegesprekken zijn face to face op locatie. Maar de werkgever kan je ook uitnodigen voor een telefonisch sollicitatiegesprek. Bijvoorbeeld omdat het om een remote functie gaat en er geen kantoor (in de buurt) is. Of omdat het om een kort sollicitatiegesprek gaat en het wat overdreven is om daar stad en land voor af te reizen. Een sollicitatiegesprek aan de telefoon draait net als andere gesprekken om het maken van een goede eerste indruk. Het is dus belangrijk dat je je goed voorbereidt en slimme vragen stelt.

Natuurlijk gaat zo’n telefonisch interview voor je sollicitatie niet helemaal hetzelfde als een gesprek op locatie. Je ziet je gesprekspartner bijvoorbeeld niet, waardoor het nog belangrijker is om rustig en duidelijk te praten. En om goed te luisteren, zodat je kunt inschatten wat de ander van het gesprek vindt.

Online sollicitatiegesprek

Steeds meer werkgevers voeren hun sollicitatiegesprekken online. Je praat dan bijvoorbeeld via Zoom, Microsoft Teams, Skype of Google Meet met je potentiële werkgever. Een online sollicitatiegesprek is lekker flexibel en comfortabel. Misschien ben je toch wat minder gespannen omdat je het gesprek in je eigen omgeving voert. Aan de andere kant is het via een beeldscherm wel lastiger om de sfeer te proeven en de werkomgeving te verkennen.

Bovenstaande soorten gaan dus eigenlijk over hoe je het gesprek voert: face to face, via de telefoon of online. Maar dat zijn lang niet alle soorten sollicitatiegesprekken.

Kennismakingsgesprek

De naam zegt genoeg: tijdens een kennismakingsgesprek maken jij en de werkgever kennis met elkaar. Dit gesprek draait om de eerste indruk van beide partijen en duurt vaak korter dan een sollicitatiegesprek. Jullie babbelen bijvoorbeeld wat over wie jij bent en om wat voor soort organisatie het gaat. Is er een klik? Grote kans dat je dan een uitnodiging voor een (eerste) sollicitatiegesprek krijgt. Pas dan gaan jullie dieper in op jouw potentiële nieuwe rol. Let op dat niet elke organisatie kennismakingsgesprekken houdt. Het kan heel goed dat je meteen voor het echie moet.

Eerste sollicitatiegesprek

Voor het echie? Yep, tijdens het eerste sollicitatiegesprek wordt het serieus. Toch draait ook dit gesprek nog om de eerste indruk en kennismaken. De werkgever is benieuwd wie jij bent en jij probeert te ontdekken of je bij de organisatie past. Tijdens dit gesprek hebben jullie het bijvoorbeeld over de functie, bedrijfscultuur, jouw motivatie en skills.

Tweede sollicitatiegesprek

Tijdens het tweede sollicitatiegesprek gaan jullie de diepte in. Jullie hebben duidelijk interesse in elkaar, maar willen zeker weten dat er een match is. Verwacht daarom net wat specifiekere vragen waarbij de werkgever graag voorbeelden wil zien. En eh, kijk niet raar op als iemand anders het tweede gesprek leidt. Vaak is bij dit gesprek namelijk je potentiële leidinggevende aanwezig, en niet (alleen) iemand van HR.

Derde sollicitatiegesprek

Sommige werkgevers willen je zelfs voor de derde keer zien. Dit is niet heel gangbaar, maar komt bijvoorbeeld voor bij zware functies of wanneer een werkgever twijfelt tussen twee sterke kandidaten. Soms is het derde gesprek stiekem een verkapt arbeidsvoorwaardengesprek. Je hebt de baan dan al zo goed als binnen en krijgt de mogelijkheid om over de arbeidsvoorwaarden te onderhandelen.

Case interview

Een case interview is een geval apart. Je babbelt dan niet over functie-eisen, werkervaring of de teamsamenstelling, maar krijgt een bedrijfscasus voorgeschoteld. Aan jou de taak om een oplossing te bedenken of advies op te stellen. Zo’n casus maakt meestal onderdeel uit van een assessment en is nooit het enige gesprek dat je voert, maar vindt bijvoorbeeld tussen het eerste en tweede gesprek plaats.

Klikgesprek

Een klikgesprek is precies wat je denkt dat het is: een gesprek om te ontdekken of er een klik is tussen jou en de werkgever. In tegenstelling tot een kennismakingsgesprek, vindt dit gesprek juist na de sollicitatiegesprekken plaats. Je hebt dan dus al wat positieve inhoudelijke gesprekken achter de rug, maar de werkgever wil nu nog weten of je ook als persoon goed binnen de organisatie past.

Arbeidsvoorwaardengesprek

Het laatste gesprek voordat je je contract tekent, is meestal het arbeidsvoorwaardengesprek. De werkgever doet je een officieel aanbod en dit is hét moment om te onderhandelen over het salaris en de overige arbeidsvoorwaarden.

Aanstellingsgesprek

Het kan ook zijn dat je de sollicitatieprocedure niet met een arbeidsvoorwaardengesprek, maar met een aanstellingsgesprek afsluit. Dit gesprek is bedoeld om de laatste vragen te stellen en eventuele twijfels of onduidelijkheden uit de weg te ruimen. En wil je over de arbeidsvoorwaarden onderhandelen? Ook dat kan tijdens dit gesprek.

Hoeveel gesprekken heb je bij een sollicitatie?

Hoeveel gesprekken je hebt voordat de baan van jou is (of niet, helaas), ligt voornamelijk aan het type functie waarop je solliciteert. Voor een bijbaantje is één sollicitatiegesprek vaak genoeg, terwijl je voor een zwaardere functie misschien wel drie of vier gesprekken voert voordat je de champagne kunt opentrekken. Voor de meeste banen voer je minstens twee gesprekken. Maar dat aantal kan afwijken, want de werkgever bepaalt uiteindelijk altijd zelf hoe de sollicitatieprocedure er precies uitziet en hoe vaak ie jou wil spreken.

Heb je geen idee welke rondes je nog te wachten staan en wil je graag weten waar je aan toe bent? Dan kun je tijdens het solliciteren (bijvoorbeeld aan het eind van het eerste gesprek) altijd netjes vragen wat je verder kunt verwachten.

Wat neem je mee naar een sollicitatiegesprek?

Goed dat je nadenkt over je sollicitatieoutfit, maar vergeet ook niet om je tas in te pakken. Wat moet je eigenlijk meenemen naar je sollicitatie? We maakten een checklist.

1. Je telefoon. Want eerlijk is eerlijk, zonder je mobieltje ben je tegenwoordig nergens. Grote kans dat je niet eens aankomt zonder Google Maps bij de hand.
2. Pen en papier. Handig voor snelle aantekeningen tijdens het gesprek.
3. Vragen. Zet een paar vragen op papier die je aan het eind van het gesprek kunt stellen. Zo kom je goed voorbereid over en check je makkelijk of alles wat je wilt weten aan de orde is gekomen.
4. Je cv en sollicitatiebrief. Grote kans dat de werkgever je cv en sollicitatiebrief al op tafel heeft liggen als je binnenkomt. Maar ook hiermee laat je zien dat je goed bent voorbereid.
5. Je portfolio. Solliciteer je op een creatieve functie? Dan is het handig als je je portfolio kunt laten zien. Niet vergeten dus.
6. De gevraagde documenten. Soms vraagt de werkgever of je bepaalde documenten wilt meenemen voor het sollicitatiegesprek. Bijvoorbeeld diploma’s, je cijferlijst of een kopie van je paspoort.

Zo, dat was flink wat info. Maar het kan zomaar zijn dat je nog meer vragen hebt over dit onderwerp. Hoe gaat een sollicitatiegesprek bijvoorbeeld? Hoe bereid je je voor? En welke vragen kun je verwachten? In onze sollicitatiegids vind je alle ins en outs over het sollicitatiegesprek.

Key takeaways

• Tijdens een sollicitatiegesprek leren jij en een werkgever elkaar beter kennen. Jullie ontdekken of er van beide kanten een match is.
• Naast een traditioneel sollicitatiegesprek op locatie, kun je ook een telefonisch of een online sollicitatiegesprek voeren.
• Soorten kennismakingsgesprekken zijn het kennismakingsgesprek, het eerste, tweede en derde gesprek, het klikgesprek en het arbeidsvoorwaarden- of aanstellingsgesprek.
• Hoeveel sollicitatiegesprekken je hebt, hangt af van het type functie en de werkgever. Voor de meeste banen heb je er minstens twee.
• Vergeet niet om je telefoon, pen en papier, voorbereide vragen, je cv en sollicitatiebrief, de gevraagde documenten en eventueel je portfolio mee te nemen naar het gesprek.

Klaar om te solliciteren?