Situational judgement tests

Wat is een situational judgement test?

Een situational judgement test (SJT) of situationele beoordelingstest is een soort mini assessment dat je tijdens je sollicitatiegesprek kunt krijgen. Zie het als een test waarbij je een situatie krijgt die je zou kunnen tegenkomen tijdens de job en mogelijke reacties. Als sollicitant moet jij de beste reactie uitkiezen. Aan de hand van jouw antwoord kan de werkgever inschatten of je geschikt bent voor de job en past bij de bedrijfscultuur. Elke baan en functie is anders, dus de SJT verschilt ook steeds. Er bestaat dus geen standaard situational judgement test.

Voorbeeld SJT

Met een voorbeeld wordt het veel duidelijk wat een situational judgement test precies is. Daarom geven we je hieronder een paar voorbeeldvragen. Je krijgt in ieder geval altijd een situatie voorgelegd en een aantal mogelijke reacties. Jij moet dan de meest passende reactie aanwijzen en uitleggen waarom je die keuze hebt gemaakt. Let op: we kunnen je niet vertellen welk antwoord het juiste is. Dit verschilt namelijk per bedrijf. Gebruik deze voorbeelden dus puur om een idee te krijgen van hoe een SJT eruitziet.

Voorbeeld 1: klantenservicemedewerker

Situatie:

Je werkt als klantenservicemedewerker bij een telecombedrijf. Een klant belt omdat hij erg boos is: zijn internetverbinding is al een week traag en hij voelt zich niet serieus genomen door jouw collega’s die hij eerder heeft gesproken. Hij schreeuwt door de telefoon en dreigt over te stappen naar een andere provider als hij niet snel geholpen wordt.

Reacties:

• Doorverwijzen naar een leidinggevende: je vindt dat de klant te emotioneel reageert en geeft aan dat alleen een manager dit probleem kan oplossen.
• Kalmeren: je stelt de klant gerust, biedt je excuses aan en probeert ondertussen de feiten te achterhalen voordat je een oplossing voorstelt.
• Formeel blijven: je houdt je aan een voorgeschreven script en herhaalt dat de klant moet wachten op een technisch onderzoek.
• Stoppen met het gesprek: je vraagt de klant eerst rustig te blijven, en als dat niet gebeurt, verbreek je de verbinding.

Voorbeeld 2: verkoopmedewerker

Situatie:

Je werkt als verkoopmedewerker in een winkel die elektronica verkoopt. Een vaste klant is geïnteresseerd in een nieuwe, duurdere laptop. Je hebt nog maar één exemplaar op voorraad. Terwijl de klant even wegloopt naar een ander deel van de winkel, zegt je collega dat hij een andere klant heeft die ook interesse heeft in de laptop en er meer accessoires bij wil kopen. Daardoor zou de totale verkoop hoger zijn.

Reacties:

• De vaste voorrang geven: hij kwam als eerste met een duidelijke interesse in dit product, dus jij reserveert de laptop voor hem.
• Kiezen voor de hoogste omzet: je verkoopt de laptop liever aan de klant die extra accessoires wil kopen, zodat de dagomzet stijgt.
• Overleggen met collega en klant: je bespreekt de situatie met je collega en zoekt samen een manier om beide klanten tevreden te stellen.
• Van de situatie gebruik maken voor een upsell: je houdt de laptop apart voor de nieuwe klant, en probeert de vaste klant over te halen om een duurder model te kopen.

Voorbeeld 3: verpleegkundige

Situatie:

Je werkt als verpleegkundige in een druk ziekenhuis. Een collega vraagt je om in te springen bij een andere afdeling waar dringend iemand nodig is. Ondertussen zie je dat een van jouw huidige patiënten extra aandacht nodig heeft, omdat hij onrustig is na een diagnose die hij net heeft gekregen.

Reacties:

• Focus op je eigen patiënten: je geeft aan dat je niet kunt helpen op de andere afdeling, omdat jouw huidige patiënten voorrang hebben.
• De andere afdeling direct helpen: je gaat meteen naar de andere afdeling en vertrouwt erop dat je collega’s op jouw afdeling jouw patiënten kunnen opvangen.
• Prioriteiten stellen en communiceren: je inventariseert samen met de collega’s wat de meest dringende zorgvraag is en verdeelt de taken, zodat zowel jouw ongeruste patiënt als de andere afdeling goed geholpen worden.
• Taken uitstellen: je stelt de verzorging van je huidige patiënten uit, omdat de spoedaanvraag van de andere afdeling altijd prioriteit heeft.

Situational judgement test oefenen: 4 tips

Een situational judgement test is elke keer anders, dus oefenen is lastig. Maar dat betekent niet dat je je niet kunt voorbereiden op een situational judgement test. Met deze tips bereid je je jouw sollicitatiegesprek goed voor:

• Verdiep je in de bedrijfscultuur. Meestal lijken in een SJT alle antwoorden prima. De key is om de reactie te kiezen die past bij de bedrijfscultuur van de werkgever. Is klanten behouden de grootste prio? Dan doe je je best om klanten tevreden te stellen. Moeten er veel klanten worden geholpen? Dan ga je juist sneller door gesprekken heen met simpele oplossingen. Doe daarom voor je sollicitatiegesprek onderzoek naar het bedrijf. Wat vinden zij belangrijk? Als je dit weet, kun je jouw antwoord hierop baseren tijdens de situational judgement test en duidelijke argumenten geven voor jouw keuze.
• Neem de functie-eisen goed door. Meestal staat in een vacature welke skills jij nodig hebt, maar ook welke eigenschappen van pas komen. Misschien is geduld bijvoorbeeld belangrijk of vraagt de werkgever om een empathisch persoon. Houd dit dan ook in je achterhoofd tijdens het maken van de situational judgement test en kies voor een antwoord waarbij je empathie toont voor de klant en geduldig blijft.
• Luister goed naar de situatieschets. Neem de tijd om elk detail te begrijpen (zoals de rol van andere betrokkenen, de urgentie van het probleem, de context). Stel jezelf daarna de vraag: “Wat is de kern van het probleem en wat wordt van mij verwacht in deze rol?” Deze vraag helpt je om te focussen op de functie waarop je solliciteert.
• Denk na over mogelijke gevolgen. Beeld je de reacties in van alle betrokken partijen, zoals klanten, collega’s en het management. Onthoud: goede antwoorden in een SJT laten zien dat je bewust bent van gevolgen op de korte- en langetermijn.

Key takeaways

• Een situational judgement test is een soort mini assessment tijdens een sollicitatiegesprek. Je krijgt een situatie voorgeschoteld en moet de beste reactie kiezen.
• Aan de hand van een SJT kan een werkgever inschatten of jij past bij het bedrijf en geschikt bent voor de job.
• Situationele beoordelingstest tips: verdiep je in de bedrijfscultuur, neem de functie-eisen door, luister goed naar de situatieschets en denk na over mogelijke gevolgen.

Klaar om te solliciteren?