Big five model

Wat is het Big Five model?

Het Big Five model, ook wel bekend als de Big Five persoonlijkheidstheorie, het five factor model (vijffactorenmodel) of OCEAN-model, is een van de meest gebruikte en best onderzochte persoonlijkheidstheorieën ter wereld. Het vormt zelfs de basis voor andere persoonlijkheidsmodellen, zoals het DISC-model.

Het Big Five model ontstond toen wetenschappers na jarenlang onderzoek ontdekten dat onze persoonlijkheden in slechts vijf fundamentele eigenschappen zijn op te delen. Binnen deze theorie worden die ook wel dimensies genoemd. Je raadt het al: dit zijn de zogenaamde Big Five. Deze vijf categorieën vormen de basis van de Big Five persoonlijkheidstheorie en dragen stuk voor stuk bij aan onze totale persoonlijkheid. Je scores op de verschillende dimensies geven een goed beeld van hoe jij in elkaar steekt en zijn te gebruiken om je gedrag, gedachten en emoties te verklaren.

De Big Five persoonlijkheidsdimensies

Vijf dimensies dus, maar welke zijn dat dan precies? We gaan de Big Five personality traits een voor een af, leggen ze kort uit en vertellen waar ze uit zijn opgebouwd. Want stiekem meet deze test meer dan de vijf hoofdbouwstenen. En eh, schiet niet in de stress van de termen ‘hoge’ en ‘lage’ score. Er bestaat namelijk geen goed of fout bij deze test. Hoe dit precies werkt en hoe je je scores interpreteert, lees je verderop.

Big Five personality traits en subcategorieën

Handig voor het overzicht: de vijf dimensies van het Big Five model op een rij, inclusief de subcategorieën. Openheid meet dus bijvoorbeeld hoe jij scoort op artistieke interesses, avontuurlijkheid, emotionaliteit, liberalisme, intellect en verbeelding.

Openheid	Consciëntieusheid	Extraversie	Altruïsme	Neuroticisme
Artistieke interesses	Doelen nastreven	Activiteitenniveau	Altruïsme	Angst
Avontuurlijkheid	Opgeruimdheid	Assertiviteit	Bescheidenheid	Boosheid
Emotionaliteit	Plichtsgetrouw	Gezelschap	Moraal	Depressiviteit
Liberalisme	Voorzichtigheid	Opgewektheid	Samenwerking	Kwetsbaarheid
Intellect	Zelfdiscipline	Opwinding zoekend	Sympathie	Ongematigdheid
Verbeelding	Zelfstandigheid	Vriendelijkheid	Vertrouwen	Zelfbewustzijn

1. Openheid (voor nieuwe ervaringen)

De dimensie ‘openheid’ binnen het Big Five model draait om jouw openheid voor nieuwe ervaringen. Een hoge score betekent dat je creatief en nieuwsgierig bent en veel fantasie hebt. Je gaat makkelijk om met veranderingen en probeert graag nieuwe dingen uit. Als je juist laag scoort op openheid, houd je je liever bezig met de feiten en het hier-en-nu. Oftewel: je bent lekker down-to-earth.

De dimensie openheid bestaat uit de volgende persoonlijkheidstrekken:

• Artistieke interesses
• Avontuurlijkheid
• Emotionaliteit
• Liberalisme
• Intellect
• Verbeelding

2. Consciëntieusheid

Moeilijk woord: consciëntieus. In het Big Five model meet deze schaal of je van nature georderd en gestructureerd bent of juist flexibel en soms wat chaotisch. Het draait dus om zorgvuldigheid. Scoor je hoog? Dan ben je zorgvuldig, doelgericht, verantwoordelijk en kom je je plichten na. Als je laag scoort, ben je juist lekker spontaan, maar ook een tikkie slordig.

De dimensie zorgvuldigheid bestaat uit de volgende persoonlijkheidstrekken:

• Doelen nastreven
• Opgeruimdheid
• Plichtsgetrouw
• Voorzichtigheid
• Zelfdiscipline
• Zelfstandigheid

3. Extraversie

Je score op de dimensie ‘extraversie’ van het Big Five model laat zien hoeveel behoefte je hebt aan contact met anderen en of je je op je gemak voelt in groepen. Scoor je hoog? Dan ben je extravert. Je krijgt energie van contact met anderen, bent sociaal en assertief. Hoe lager je score, hoe introverter je bent. Dan ben je juist gereserveerd, minder spraakzaam en werk je liever in je eentje of op een rustige plek. Contact met anderen kost je namelijk energie.

De dimensie extraversie bestaat uit de volgende persoonlijkheidstrekken:

• Activiteitenniveau
• Assertiviteit
• Gezelschap
• Opgewektheid
• Opwinding zoekend
• Vriendelijkheid

4. Altruïsme

Ook wel aangenaamheid of vriendelijkheid genoemd. Je score op deze schaal van de Big Five persoonlijkheidstest laat zien of je van nature meer uitgaat van je eigen belang of dat je juist meer oog hebt voor dat van anderen. Oftewel: ben je meelevend, help je anderen en ben je sociaal? Dan scoor je hoog. Een lage score betekent dat je juist wat afstandelijker, competitiever en meer op jezelf gericht bent.

De dimensie aangenaamheid bestaat uit de volgende persoonlijkheidstrekken:

• Altruïsme
• Bescheidenheid
• Moraal
• Samenwerking
• Sympathie
• Vertrouwen

5. Neuroticisme

De schaal neuroticisme binnen het Big Five model meet of je van nature gevoelig en bezorgd bent of juist kalm en moeilijk van je stuk te brengen. Als je vrij neurotisch bent, is je score hoog. Dat houdt in dat je je vaker zorgen maakt en sneller onzeker en nerveus bent. Een lage score houdt in dat je emotioneel stabiel bent. Dan ben je minder gevoelig voor stress en ben je over het algemeen tevredener met je leven en je werk.

De dimensie neuroticisme bestaat uit de volgende persoonlijkheidstrekken:

• Angst
• Boosheid
• Depressiviteit
• Kwetsbaarheid
• Ongematigdheid
• Zelfbewustzijn

Big Five model uitleg: hoe werkt de test?

Het Big Five model was en is zo’n populaire persoonlijkheidstest omdat ie niet te ingewikkeld is. Geen gedoe met 16 Personalities of zelfs 4.000 persoonlijkheidskenmerken (daar kwam ene Gordon Allport mee), maar vijf essentiële persoonlijkheidskenmerken die jouw persoonlijkheid beschrijven. Klinkt easy peasy, maar hoe werkt deze test in de praktijk? En hoe ontdek je hoe jij scoort op de Big Five persoonlijkheidstrekken? Dat verdient wat uitleg.

1. Doe de test

De Big Five test bestaat uit een lijst met 120 stellingen, zoals ‘Ik maak mij zorgen over dingen’ en ‘Ik maak makkelijk vrienden’. Lijkt veel, maar je bent er in een minuut of 10 doorheen. Je geeft per stelling aan in hoeverre je het eens of oneens bent met die uitspraak op een schaal van 1 (zeer onnauwkeurig) tot 5 (zeer accuraat).

Waar je de Big Five test kunt doen? De test zoals we ’m hier beschrijven vind je op bigfive-test.com. Hier vind je de Big Five persoonlijkheidstest gratis en gewoon in het Nederlands, ideaal. Ook Jobpersonality biedt een op de Big Five test gebaseerde test aan. Deze werkt met afbeeldingen en is heel intuïtief. Haast een spelletje dus.

2. Bekijk de score

Alle stellingen beoordeeld? Dan krijg je op basis van je antwoorden een score tussen de 0 en 120 voor alle vijf de dimensies. Je score kan heel ‘hoog’ of ‘laag’ zijn, maar ligt er vaak ergens tussenin. Weet in ieder geval dat er geen goede of slechte scores zijn. Big Five laat simpelweg jouw persoonlijkheid zien. Bij de uitslag vind je per dimensie een korte uitleg van je score.

Vind je ’t wat kort door de bocht om je persoonlijkheid te beschrijven aan de hand van slechts vijf persoonlijkheidskenmerken? Als je je score bekijkt, kun je per dimensie inzoomen. Elke dimensie van het Big Five model is namelijk opgebouwd uit zes persoonlijkheidstrekken, die we hierboven al benoemden. Zo krijgt je score nuances. Je ziet dan bijvoorbeeld dat je laag scoort op het onderdeel neuroticisme (wat inhoudt dat je lekker kalm en in balans bent). Maar ook dat je tegelijkertijd wel zelfbewust en gevoelig bent voor wat anderen van je vinden.

3. Interpreteer

Wat je vervolgens met de uitslag doet, is aan jou. Je kunt je je score makkelijk vergelijken met die van anderen, bijvoorbeeld je collega’s. Dat helpt jullie om elkaars persoonlijkheden beter te begrijpen, wat van pas komt voor een goede samenwerking. En het maakt het makkelijker om je sterke en zwakke punten in kaart te brengen, wat belangrijk is bij je persoonlijke ontwikkeling. Het Big Five model en de persoonlijkheidstests die hierop zijn gebaseerd worden ook veel gebruikt bij loopbaanadvies. Da’s niet voor niks, want als je weet hoe je in elkaar steekt, kies je makkelijker een job die bij je persoonlijkheid past. Psst, misschien staat er wel iets leuks voor je tussen onze vacatures.

Key takeaways

• Het Big Five model is een veelgebruikte persoonlijkheidstheorie. Dit model geeft je op basis van slechts vijf dimensies een goed beeld van je persoonlijkheid.
• De Big Five persoonlijkheidsdimensies zijn neuroticisme, extraversie, openheid, aangenaamheid en zorgvuldigheid. Deze bestaan elk uit zes subpersoonlijkheidstrekken.
• De Big Five test bestaat uit stellingen die je voor jezelf beoordeelt. Op basis van je antwoorden krijg je per persoonlijkheidsdimensie een score.
• Gebruik de uitslag bijvoorbeeld om een baan te vinden die bij je persoonlijkheid past of om beter samen te werken met je collega’s.

Klaar om te solliciteren?