Competentie: verantwoordelijkheid

Verantwoordelijkheid betekenis

Verantwoordelijkheid nemen, wat is dat nou precies? Als je verantwoordelijkheid neemt, zorg je ervoor dat je jouw taken altijd op tijd en op de juiste manier uitvoert. Je bent niet onzeker over de beslissingen en acties die je neemt om jou doel te bereiken. En als er iets mis gaat, deal jij met de gevolgen. Zo’n verantwoordelijkheidsgevoel wordt ook gezien als een kernkwadrant. Geen verantwoordelijkheid nemen? Dat is het tegenovergestelde: je laat je taken slingeren, schuift beslissingen door naar anderen of vermijdt het nemen van initiatief.

Vergelijkbare competenties

Verantwoordelijkheid en integriteit lijken veel op elkaar, maar hetzelfde zijn ze niet. Beide competenties draaien om goede keuzes maken en betrouwbaar zijn. Maar hier zit het verschil: integriteit betekent dat je eerlijk en oprecht bent. Bijvoorbeeld wanneer je tegen je collega’s zegt dat je een bepaald project wilt afronden. Als je verantwoordelijk bent, zorg je er ook daadwerkelijk voor dat dit gebeurt.

Verantwoordelijkheid en zelfstandigheid hebben ook een aantal overeenkomsten. Maar pas op, ook deze competenties betekenen niet hetzelfde. Zelfstandig zijn betekent dat je alles het liefst zelf doet, maar niet dat je alles in je uppie aankunt. Bijvoorbeeld: de leidinggevende van een bouwvakkersteam heeft de verantwoordelijkheid over het bouwen van een nieuwe flat. Hoewel de verantwoordelijkheid bij de leidinggevende ligt, kan ie niet zelfstandig aan de bak en heeft ie de bouwvakkers nodig. Je ziet het: je kunt dus prima een verantwoordelijkheidsgevoel hebben zonder zelfstandig te zijn.

Voorbeelden van verantwoordelijkheid

Hoe laat je zien dat verantwoordelijkheid echt jouw ding is? Simpel. Met de lijst hieronder ontdek je of je kunt zeggen: ‘Ja, ik ben verantwoordelijk’. Vink je dus meerdere van deze punten af? Dan weet je zeker dat jouw verantwoordelijkheidsgevoel in topvorm is.

• Initiatief nemen en niet afwachten tot anderen iets doen.
• Fouten toegeven en zoeken naar oplossingen in plaat van te wijzen naar anderen.
• Duidelijke doelen stellen voor jezelf en hier consistent naartoe werken.
• Betrouwbaar zijn in al je afspraken en deadlines, en je aan je woord houden.
• Het overzicht van je taken bewaken en ervoor zorgen dat alles volgens plan verloopt.
• Snel en duidelijk communiceren wanneer plannen aangepast moeten worden.

Psst, wil je indruk maken met jouw cv of motivatiebrief? Neem deze punten dan mee in je sollicitatie mail, of benoem ze tijdens je sollicitatiegesprek.

Waarom is een verantwoordelijkheidsgevoel belangrijk?

Je eigen verantwoordelijkheid nemen is een echte gamechanger voor je persoonlijke en professionele ontwikkeling. Zo helpt het je om serieus met je eigen behoeften en gevoelens om te gaan, waardoor je betrouwbaarder wordt. Als je verantwoordelijkheid neemt in je leven, wacht je niet meer af wat anderen doen, maar neem je het heft in eigen handen. Bij de pakken neerzitten? Da’s niks voor jou.

Op je werk zorgt jouw verantwoordelijkheidsgevoel ervoor dat je je taken goed uitvoert en betere resultaten behaalt. Verantwoordelijkheid nemen is dus niet alleen fijn voor jezelf, maar ook voor het team waarin je werkt. Met jouw verantwoordelijkheidsgevoel zorg je er namelijk voor dat alles op rolletjes loopt.

Verantwoordelijkheidsgevoel ontwikkelen

Je verantwoordelijkheidsgevoel een upgrade geven? Met deze tips is dat zo gepiept:

• Stel doelen voor jezelf. Punt. Ja, zo simpel kan het zijn.
• Plan je taken. Er zijn genoeg andere competenties die je kunnen helpen bij het ontwikkelen van je verantwoordelijkheidsgevoel. Plannen en organiseren is daar een goed voorbeeld van. Want door elke dag een planning voor jezelf te maken en je taken te verdelen in tijdsvlakken, neem je meer verantwoordelijkheid.
• Wees proactief. Wacht niet af tot je gevraagd wordt om iets te doen, maar neem juist initiatief.
• Ontwikkel zelfdiscipline. De hele dag aan je werk zitten? Boring. En toch moet het gedaan worden. Werk daarom aan je zelfdiscipline door regelmatig je taken en verantwoordelijkheden na te komen, zelfs als je er geen zin in hebt.
• Neem verantwoordelijkheid voor je acties. Fouten maken mag, daar leer je van. Maar als je wilt werken aan je verantwoordelijkheidsgevoel moet je ook je fouten durven toegeven. Wijs dus niet naar anderen, maar laat zien dat je zelfinzicht hebt door toe te geven dat je een fout hebt gemaakt.
• Leer van anderen. Check hoe anderen verantwoordelijkheid nemen en leer van hun aanpak.
• Reflecteer op jezelf. Neem zo nu en dan een moment om terug te kijken op je verantwoordelijkheden. Ga na wat goed ging en wat beter kan, en schrijf dit voor jezelf op.

Te groot verantwoordelijkheidsgevoel: valkuil

Dat een verantwoordelijkheidsgevoel je soms te veel wordt, is niet gek. Hoe dat komt? Simpel: je neemt te veel taken op je. En dat hoeven niet eens grote taken te zijn. Ook de kleine taken kunnen ervoor zorgen dat jij al snel overwerkt raakt.

Zo, nu je de oorzaak van een te groot verantwoordelijkheidsgevoel weet, wil je natuurlijk ook weten hoe je ermee dealt. Gelukkig is omgaan met een te groot verantwoordelijkheidsgevoel op je werk of in je privéleven eigenlijk heel simpel: je geeft je taken uit handen. Sure, dat klinkt makkelijker dan het lijkt, maar toch is het zo. De kans is namelijk groot dat je graag zelfstandig werkt als je een groot verantwoordelijkheidsgevoel hebt. Wij zeggen: laat het los, laat het gaan. Je kunt nou eenmaal niet alles zelf. So sit back and relax, voor je straks met een burn-out op je bank belandt.

Een andere manier om het loslaten van je verantwoordelijkheidsgevoel makkelijker te maken, is door te praten met je leidinggevende, een coach of (in het geval van een burn-out) een psycholoog. Het is natuurlijk fijn om hier lekker vroeg mee te beginnen. Wacht dus niet af tot je langzaam overspannen raakt, maar wees die burn-out voor en ga in gesprek.

Verantwoordelijkheidsgevoel aantonen

Weet je zeker dat verantwoordelijkheid nemen helemaal jouw ding is? Vergeet deze competentie dan niet mee te nemen in je cv en motivatiebrief. Of leg tijdens je sollicitatiegesprek uit waarom je verantwoordelijkheidsgevoel jou de ideale kandidaat maakt voor de job. Da’s natuurlijk een leuk idee, maar vaak krijg je dan ook de vraag: ‘Kun je dit uitleggen?’. Om te voorkomen dat je op zo’n moment met een mond vol tanden staat, vind je hier twee voorbeelden van hoe jij kunt uitleggen hoe je verantwoordelijkheid hebt genomen in eerdere rollen of situaties. Dat gaat ongeveer zo:

Verantwoordelijkheid aantonen: voorbeeld 1

‘Tijdens mijn studie was ik verantwoordelijk voor het organiseren van allerlei evenementen voor de studentenvereniging. Hierbij zorgde ik ervoor dat alles, van de financiën tot de logistiek, vlekkeloos verliep. Dit heeft mij geleerd hoe belangrijk het is om verantwoordelijkheid te nemen en dat een goede voorbereiding de sleutel is tot succes.’

Verantwoordelijkheid aantonen: voorbeeld 2

‘Bij mijn vorige werkgever was ik verantwoordelijk voor het aansturen van een projectteam. Toen er onverwachte problemen optraden, nam ik de leiding en zorgde ik ervoor dat het project binnen de gestelde deadline werd afgerond. Dit werd gewaardeerd door mijn leidinggevende.’

Key takeaways

• Betekenis: verantwoordelijkheid nemen betekent dat je zorgt dat jouw taken op tijd en goed worden uitgevoerd. Je erkent je fouten, toont initiatief en stelt heldere doelen voor jezelf.
• Voorbeeld: een verantwoordelijkheidsgevoel gaat vaak samen met andere competenties, zoals integriteit, zelfstandigheid en plannen en organiseren.
• Valkuil: te veel verantwoordelijkheid op je nemen kan ervoor zorgen dat je overwerkt raakt en zelfs richting een burn-out gaat.
• Belang: door verantwoordelijkheid te nemen, ontwikkel je zelfdiscipline en laat je zien dat je betrouwbaar bent.
• Ontwikkelen: werk aan je verantwoordelijkheidsgevoel door je taken goed te plannen en eerlijk te zijn over je fouten.

Klaar om te solliciteren?