Competentie: zelfsturing

Zelfsturing betekenis

Zelfsturing houdt in dat je jouw eigen leven, werk, tijd en motivatie zelf stuurt. Je bent daarbij niet afhankelijk van anderen en hoeft door niets of niemand aangezet of gemotiveerd te worden. Je bent dus lekker autonoom. Je bepaalt je eigen doelen, trekt je eigen plannen en zet stappen om die te bereiken. Kortom: je neemt zelf verantwoordelijkheid voor je keuzes, acties en de gevolgen daarvan. Da’s goed voor bijvoorbeeld je persoonlijke ontwikkeling, professionele groei en work-life balance.

Zelfsturende teams

Wist je dat je niet alleen zelf, maar ook als team zelfsturend kunt zijn? Dat houdt in dat jullie je als team zonder manager of leidinggevende ook prima redden. Het lukt jullie bijvoorbeeld om zelf beslissingen te maken over de werkwijze, taakverdeling en doelen. En ook om problemen op te lossen. Om dat te bereiken moeten alle teamleden eerst als individu zelfsturend zijn.

Vergelijkbare competenties

Zelfsturing lijkt veel op zelfstandigheid. Beide competenties draaien om eigen verantwoordelijkheid en initiatief nemen en houden in dat je in bepaalde mate onafhankelijk bent van anderen. Maar de focus is net even anders. Zelfstandigheid richt zich vooral op het zelf kunnen uitvoeren van taken, dus zonder hulp van anderen. Zelfsturing gaat net even verder. Je voert dingen niet alleen zelfstandig uit, maar stelt ook zelf je doelen, maakt je eigen keuzes en evalueert je voortgang.

Ook zelfsturing en zelfregulatie hebben veel overeenkomsten. De twee hebben allebei te maken met persoonlijke ontwikkeling en het behalen van doelen. Maar ook hier verschilt de focus. Zelfregulatie draait om het actief beheersen van je gedachten, emoties en gedrag om een specifiek doel te bereiken. Oftewel: het lukt je om jezelf te monitoren, evalueren en bij te sturen. Zelfsturing gaat verder dan alleen jezelf beheersen in specifieke situaties. Deze competentie draait om verantwoordelijkheid nemen voor je eigen leven en bewuste keuzes maken die aansluiten op je langetermijndoelen.

En zelfsturing en zelfontwikkeling dan? Ook tussen die twee is een sterke link. Beide draaien namelijk om persoonlijke groei en ontwikkeling en vereisen bewuste keuzes als je vooruitgang wilt boeken. Maar er zijn ook verschillen. Zelfsturing draait namelijk om je eigen gedrag, keuzes en acties. Zelfontwikkeling is wat breder en gaat daarnaast ook om het ontwikkelen van nieuwe vaardigheden en kennis.

Als je zelfsturend bent, heb je vaak ook zelfdiscipline. Dat maakt het namelijk makkelijker om vol te houden. Zelfdiscipline zorgt er bijvoorbeeld voor dat je verleidingen weerstaat en toch aan die moeilijke taak begint, ook al heb je daar weinig zin in. Dat kun je wel gebruiken als je zelf verantwoordelijk bent voor je keuzes en acties.

Zelfsturing voorbeelden

Je weet inmiddels wel zo’n beetje wat zelfsturing is, maar wat houdt deze competentie nou in de praktijk in? Met wat voorbeelden wordt dat wel duidelijk. Check meteen of jij jezelf erin herkent, dan ontdek je vanzelf hoe zelfsturend jij bent. Zelfsturende personen:

• Motiveren zichzelf en hebben doorzettingsvermogen.
• Plannen en organiseren hun eigen werk.
• Hebben zelfkennis en oog voor hun eigen behoeften.
• Nemen verantwoordelijkheid voor hun eigen gedrag, keuzes en resultaten.
• Nemen initiatief.
• Overzien zelf de stappen naar een einddoel.
• Werken aan persoonlijke ontwikkeling.
• Evalueren hun eigen voortgang.
• Zoeken zelf naar een oplossing of antwoorden voordat ze om hulp vragen.

Zelfsturing valkuilen

Houd je in de gaten dat je doelen wel realistisch zijn? Zonder duidelijke grenzen en ondersteuning kan zelfsturing leiden tot overbelasting of zelfs een burn-out. Begin daarom klein, bouw het geleidelijk op en gun jezelf genoeg rust en hersteltijd. En eh, zelfsturend werken betekent niet dat je alles helemaal alleen hoeft te doen. Ook als je je eigen plan trekt, is het waardevol om mensen om je heen te hebben die je adviseren en feedback geven. Anders ligt eenzaamheid op de loer.

Waarom is zelfsturing belangrijk?

Zelfsturing zorgt voor meer controle over je leven. Omdat je zelf je verantwoordelijkheid neemt, ben je minder afhankelijk van factoren van buitenaf en bepaal je lekker je eigen pad. Als je autonoom bent, heb je meer vrijheid om te werken aan dingen die je echt belangrijk vindt en passen bij je interesses. Dat zorgt vaak voor meer motivatie, betrokkenheid en werkplezier. Verder is zelfsturing belangrijk voor je persoonlijke en professionele ontwikkeling. Omdat je je eigen doelen stelt, je voortgang bijhoudt en makkelijk je aanpak aanpast als dat nodig is, behaal je betere resultaten. Dat is in de eerste plaats fijn voor jezelf, maar ook werkgevers worden blij van zelfstandige werknemers.

Zelfsturing ontwikkelen

Om zelfsturend te zijn heb je verschillende skills nodig. Zo is het belangrijk dat je gedisciplineerd bent en jezelf goed kent. Als je jezelf niet zelfsturend genoeg vindt, heeft waarschijnlijk minstens een van die vaardigheden wat aandacht nodig. Vraag jezelf af welke dat is en ga ermee aan de slag.

• Doe zelfkennis op.Als je jezelf niet goed kent, is het onmogelijk om goede keuzes te maken die aansluiten bij je waarden, interesses en talenten. Zorg er dus voor dat je weet wat je motiveert, wat je energie geeft en wat je sterke en zwakke punten zijn. Dan is het veel makkelijker om je doelen te bepalen en een plan van aanpak te maken.
• Word doelgerichter. Duidelijke en realistische doelen helpen je om gemotiveerder en gerichter je taken af te ronden. Ze zorgen ervoor dat je meer focus hebt en dus minder snel bent afgeleid. Met de SMART-methode stel je makkelijk doelen op die specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn.
• Ontwikkel zelfdiscipline. Als je zelfstandig aan de slag gaat, is het heel belangrijk dat je gemotiveerd en gedisciplineerd aan de slag gaat. Het wordt niks als je makkelijk opgeeft en niet doet wat je zegt. Je ontwikkelt deze competentie door bijvoorbeeld vaste gewoontes te ontwikkelen.
• Neem verantwoordelijkheid. Je kunt alleen zelfsturend zijn als je verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag en keuzes en de gevolgen daarvan accepteert. Lastig? Houd bijvoorbeeld een foutenlogboek bij waarin je niet alleen je fouten opschrijft, maar ook wat je ervan leert.

Zelfsturing aantonen

Voor bedrijven ben je de ideale werknemer als je verbetering en ontwikkeling belangrijk vindt en daarbij ook nog eens weinig begeleiding nodig hebt. Als jij sterke zelfsturende vaardigheden hebt, is het dus slim om deze competentie te noemen tijdens het solliciteren. Maar hoe maak je duidelijk dat jij erg zelfsturend bent? Praktijkvoorbeelden doen het altijd goed, bijvoorbeeld uit je vorige baan of opleiding. Denk daar dus alvast over na. Misschien heb je zelf wel een soortgelijke situatie meegemaakt als onze voorbeelden:

Zelfsturing aantonen: voorbeeld 1

‘Ik zag in mijn vorige baan dat ons facturatieproces niet helemaal lekker liep. Toen besloot ik eens kijken wat er beter kan. Na wat analyse en brainstormen, presenteerde ik mijn ideeën aan mijn manager. Uiteindelijk hebben we daarmee flink wat tijd bespaard én onze klanten blijer gemaakt.’

Zelfsturing aantonen: voorbeeld 2

‘Tijdens mijn studie heb ik eens op eigen houtje een studiereis naar het buitenland opgezet. Ik deed echt alles: van de reis plannen tot zorgen dat iedereen wist wat er ging gebeuren. Dat was best een uitdaging, maar zo leuk om te doen!’

Key takeaways

• Betekenis: zelfsturing houdt in dat je je eigen leven, werk en/of ontwikkeling in eigen handen neemt.
• Voorbeeld: je bent zelfsturend als je initiatief neemt, je eigen werk plant en organiseert, jezelf weet te motiveren en verantwoordelijkheid neemt voor je gedrag en keuzes.
• Valkuil: houd je doelen realistisch en doe niet altijd alles in je eentje. Een goed netwerk is belangrijk, ook als je graag je eigen plan trekt.
• Belang: zelfsturing is goed voor je persoonlijke ontwikkeling en leidt tot meer betrokkenheid, motivatie en tevredenheid in je werk.
• Ontwikkelen: doe meer zelfkennis op, werk aan je doelgerichtheid, ontwikkel zelfdiscipline of neem meer verantwoordelijkheid als je zelfsturing wilt ontwikkelen.

Klaar om te solliciteren?