Competentie: evalueren

Evalueren betekenis

Wat betekent evalueren nou eigenlijk? Evalueren is een ander woord voor iets op waarde schatten. In het geval van je werk gaat evalueren dus over het beoordelen van een resultaat. Bijvoorbeeld of een project heeft uitgepakt zoals je gehoopt had en of de targets zijn behaald. Je analyseert of het resultaat voldoet aan de verwachtingen, doelen of standaarden die je vooraf had. Het doel is om te begrijpen wat er goed ging, wat beter kan en wat je kunt verbeteren voor de volgende keer.

Vergelijkbare competenties

Voor we doorgaan met alles over evalueren, is het wel zo belangrijk dat je het verschil weet tussen evalueren en reflecteren. Deze twee competenties worden namelijk vaak door elkaar gehaald. Zonde, want je zet ze beide op een andere manier in. Dus hoe zit dat? Evalueren gaat om de behaalde resultaten buiten jezelf om. Denk aan een product dat je hebt opgeleverd of een samenwerking met anderen collega’s. Zelfreflectie draait juist om jouw persoonlijk leerproces. Wat ging goed en wat kan beter? Door op jezelf te reflecteren leer je dus meer over jouw manier van handelen.

Voorbeelden van evalueren

Het is voor veel jobs belangrijk dat je goed bent in evalueren. Denk aan een verpleegkundige die evalueert hoe het herstelproces van een patiënt verloopt. Of een docent die evalueert of kinderen sneller leren met een tablet dan met een werkboek. Maar ook managers krijgen veel met evalueren te maken, omdat ze evaluatiegesprekken voeren met hun medewerkers. Goed kunnen evalueren is dus geen overbodige luxe. Maar hoe weet je nou zeker dat jij deze competentie in de vingers hebt? Daar is onze checklist voor. Hoe meer punten jij al onder de knie hebt, hoe beter je bent in evalueren:

• Feedback vragen van collega's en klanten.
• Resultaten vergelijken met de gestelde doelen.
• Analyseren of gebruikte methoden effectief waren.
• Checken of tijd en middelen slim zijn ingezet.
• Patronen spotten in je werk.
• Bevindingen documenteren voor toekomstige projecten.
• Actiepunten stellen voor directe verbetering.

Evalueren valkuilen

Evalueren heeft ook zo z’n valkuilen. Wat dacht je van de bevestigingsbias? Als je daar intrapt, zie je alleen de info die je eigen mening ondersteunt. Ook kunnen te weinig data en onrealistische verwachtingen ervoor zorgen dat je evaluatie niet helemaal klopt. En eh, vergeet niet dat je werk continu blijven verbeteren exhausting is. Sure, je haalt er vast energie uit als je ziet dat het resultaat van een project beter is dan de vorige keer, maar dat betekent niet dat het vorige keer niet goed was. Je mag dus ook gewoon blij zijn met het resultaat dat je nu behaald. Want als je werk altijd perfect is, wordt het al snel saai.

Waarom is evalueren belangrijk?

Tja, je werk altijd blijven verbeteren is misschien vermoeiend, maar het levert je ook veel op. Door veel te evalueren houd je namelijk precies bij hoe een project het doet en weet je dus sneller wat je kunt doen om de resultaten te verbeteren. Want hoe meer je evalueert, hoe meer resultaten en vergelijkingsmateriaal je hebt.

Voorbeeldje nodig? We’ve got you. Een product developer onderzoekt welke kleuren, lettertype en vormen en maten een product aantrekkelijk maken. Door verschillende producten op de markt te brengen, wordt er getest welk product het beste verkoopt. Vervolgens is het aan het marketing team om te onderzoeken welke marketingstrategie het beste bij het product past. Pakt hun strategie niet goed uit? Dan evalueren zij wat er mis ging en passen ze de campagne aan.

Leren evalueren

Tongtwister alert: van evalueren kun je leren, maar je kunt ook leren evalueren. Want om goed te kunnen evalueren moet je wel eerst weten hoe je dit aanpakt. Gelukkig wordt evalueren met deze tips een makkie:

• Verzamel alle belangrijke info. Maak een overzicht van alle data en feedback die je nodig hebt. Of het nu cijfers, opmerkingen of andere informatie zijn, zorg ervoor dat alles netjes is georganiseerd. Zo kun je makkelijk door de info heen en krijg je een duidelijk beeld.
• Kijk ook naar wat goed ging. Bij een evaluatie kijk je niet alleen naar wat er misging, maar ook naar wat juist wel lekker liep. Door zowel je successen als uitdagingen onder de loep te nemen, krijg je een compleet beeld. Zo weet je precies wat je moet aanpakken en wat je juist moet vasthouden.
• Maak een actieplan. Na je evaluatie is het tijd voor actie. Stel een concreet plan op met specifieke stappen die je gaat nemen om de behaalde resultaten te verbeteren. Zorg dat je plan haalbaar en duidelijk is, zodat je direct aan de slag kunt. Hulp nodig? De SMART-methode is hiervoor je beste vriend.

Evalueren aantonen

Als je het evalueren onder de knie hebt, wil je daar natuurlijk mee pronken. Het enige wat je daarvoor hoeft te doen, is solliciteren. Kies dus eerst een leuke vacature uit, zet evalueren als competentie op je cv en vergeet niet om een motivatiebrief aan je sollicitatie toe te voegen. Word je uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek? Dan is het natuurlijk slim om tijdens het gesprek verder toe te lichten waarom jij zo goed bent in evalueren. Inspo nodig? Hebben we:

Evalueren aantonen: voorbeeld 1

‘Bij mijn vorige rol als laboratoriumonderzoeker testte ik een nieuw medicijn. Dit deed ik door nauwkeurige experimenten op te zetten en de resultaten vervolgens te analyseren. Door het medicijn te testen kon ik onderbouwde rapporteren schrijven over hoe effectief het medicijn was en kon ik concrete aanbevelingen doen voor verdere stappen.’

Evalueren aantonen: voorbeeld 2

‘Tijdens mijn stage op een basisschool onderzocht ik of kinderen beter leerden met tablets of werkboeken. Door resultaten van de kinderen met een tablet en de kinderen met een werkboek met elkaar te vergelijken, kon ik een sterk advies geven over de meest effectieve manier van lesgeven en de impact op de leerresultaten.’

Key takeaways

• Betekenis: met evalueren beoordeel je resultaten.
• Voorbeeld: je bent goed in evalueren als je gegevens objectief verzamelt, analyseert, vergelijkt, verbeterpunten spot en resultaten deelt met collega’s.
• Valkuil: een valkuil van evalueren is de bevestigingsbias. Je ziet dan alleen de resultaten die aansluiten bij jouw eigen mening.
• Belang: door te evalueren blijf je je werk verbeteren.
• Ontwikkelen: leer evalueren door alle belangrijke info te verzamelen, te kijken naar wat goed en fout ging en een nieuw actieplan op te stellen.

Klaar om te solliciteren?