WERKLOOSHEID

Werkloosheid, werkloosheidsuitkeringen, werkloosheidswet: blij word je er niet van. Maar hé, werkloos zijn kan iedereen overkomen. Gelukkig heb je dan altijd nog een vangnet, namelijk de werkloosheidsuitkering. In dit artikel vind je alle belangrijke info over het aanvragen van WW, de werkloosheidsuitkering en wanneer je hier recht op hebt.

Wat houdt de werkloosheidswet in?

De werkloosheidswet is een werknemersverzekering. Als jij ongewild (gedeeltelijk) werkloos wordt en het niet je eigen schuld is, kun je aanspraak doen op de werkloosheidswet, ook wel WW genoemd. Bijvoorbeeld als je werkgever failliet gaat, er bezuinigingen zijn, of je tijdelijke contract niet wordt verlengd, zonder dat jou iets te verwijten valt.

De werkloosheidswet beschermt je voor de financiële gevolgen van werkloosheid. Bijvoorbeeld dat je je huis wordt uitgezet, omdat je het niet meer kunt betalen. Dit houdt in dat het UWV (een deel van) je loon eventueel doorbetaalt. Door de werkloosheidswet kun je een uitkering aanvragen, als je je baan verliest. Deze uitkering wordt ook wel een WW-uitkering genoemd. Maar wat is een WW-uitkering? Een werkloosheidsuitkering is een tijdelijke uitkering waar je recht op hebt als je je baan verliest.

Heb ik recht op een werkloosheidsuitkering?

Voordat je het nummer van het UWV intikt: er zijn voorwaarden voor het aanvragen van een werkloosheidsuitkering. Hoeveel recht je hebt op WW, verschilt namelijk per situatie. Zo hoef je bijvoorbeeld niet helemaal je baan kwijt te zijn om recht te hebben op een WW-uitkering. Als je meer dan vijf contracturen per week verliest, heb je er ook al recht op. Hieronder vind je de voorwaarden waaraan je moet voldoen om een werkloosheidsuitkering aan te vragen.

De voorwaarden van de werkloosheidswet

• Je bent verzekerd voor werkloosheid. Dit gebeurt automatisch als je in loondienst werkt. Maar let op: je bent niet verzekerd als je voltijds met onbetaald verlof bent, je illegaal in Nederland verblijft, ouder dan de AOW-leeftijd bent of minder dan vier dagen in dezelfde particuliere huishouding werkt.
• Je verliest minimaal vijf uur van je arbeidsuren per week en hebt geen recht op loon over die uren.
• Je bent direct beschikbaar voor betaald werk.
• Je hebt minimaal 26 weken gewerkt in de 36 weken voordat je werkloos werd. Weken die je als zelfstandige hebt gewerkt en weken die al zijn meegeteld voor een eerdere uitkering, tellen niet mee.
• Je bent niet door eigen schuld je baan verloren. Heb je zelf ontslag genomen? Dan heb je alleen in uitzonderlijke situaties recht op een werkloosheidsuitkering.

Als je precies wilt weten wat je moet regelen als je werkloos wordt, kun je deze vragenlijst invullen van de Rijksoverheid. Dan krijg je een persoonlijk overzicht.

Waar en hoe kan ik WW-uitkering aanvragen?

Je kunt een werkloosheidsuitkering aanvragen via deze pagina van het UWV. Dit kan tot uiterlijk één week na je laatste werkdag. Ben je te laat? Dan krijg je tijdelijk een lagere uitkering. En dat wil je niet. Op basis van je salarisstrook bepaalt het UWV hoe hoog de WW-uitkering is.

Om een WW-uitkering aan te vragen, heb je nodig:

• Een DigiD-inlog. Heb je nog geen account of ben je je wachtwoord of gebruikersnaam vergeten? Regel dit dan direct, want je ontvangt een nieuwe activeringscode niet digitaal, maar per post.
• Je laatste loonstrook.
• Je laatste arbeidscontract.
• Je rekeningnummer.

Hoelang heb ik recht op een WW-uitkering?

Als je werkloos bent, heb je minimaal drie maanden tot maximaal twee jaar recht op een WW-uitkering. Hoe lang je recht hebt op WW na jouw ontslag, ligt aan jouw totale arbeidsverleden. Het is ook goed om te weten dat je geen recht hebt op WW als je zelf ontslag hebt genomen. Je bent dan zelf verantwoordelijk voor je eigen werkloosheid. Om te weten wat de maximale duur is van jouw WW, moet je dus rekening houden met jouw arbeidsverleden. Voldoe je aan de weken- of jareneis?

Hoe zit dat met die eisen?

• Wekeneis: Als je in de laatste 36 weken vóórdat je werkloos werd, minimaal 26 weken gewerkt hebt, voldoe je aan de wekeneis. Dit betekent dat je een WW-uitkering van drie maanden krijgt. Ook wel een basisuitkering genoemd. Hoeveel uur je per week werkte, doet er niet toe.
• Jareneis: Als je aan de jareneis voldoet, dan moet je aan de wekeneis voldoen én voordat je werkloos werd, minimaal vier van de afgelopen vijf kalenderjaren hebben gewerkt. Een kalenderjaar telt mee als je in een jaar minimaal voor 208 uur aan sv-loon hebt ontvangen. Sv-loon (sociale verzekeringsloon) is het loon waarover je premies en sociale premies betaalt. Voldoe je aan de jareneis? Dan krijg je een verlengde uitkering. Hoe lang je ongeveer recht hebt op een verlengde WW-uitkering, vind je op de UWV-website.

Hoe hoog is een WW-uitkering?

De vraag ‘hoe hoog wordt mijn WW-uitkering’ spookt waarschijnlijk al een tijdje door je hoofd. De eerste twee maanden krijg je 75% van je dagloon, daarna wordt dit 70%. Je dagloon is het gemiddelde wat je verdiende bij je vorige werkgever. Om erachter te komen hoe hoog je WW-uitkering precies wordt, kun je de rekenhulp van het UWV gebruiken. Deze tool geeft een schatting van de hoogte van je WW-uitkering.

Ben of word je binnenkort werkloos? En heb jij nog vragen over de werkloosheidswet? Check dan de site van het UWV.

Wat is een bijstandsuitkering, dan?

Heb je geen recht (meer) op een WW-uitkering, maar ook nog geen zicht op een baan? Dan heb je eventueel recht op een bijstandsuitkering. Maar wat is een bijstandsuitkering nu eigenlijk?

De bijstandsuitkering is Nederlands laatste vangnet voor mensen die niet rond kunnen komen. Iedereen die voldoet aan de voorwaarden, kan een bijstandsuitkering aanvragen. Hierbij maakt het niet uit hoe lang je hebt gewerkt of hoe hoog je laatste salaris was. Het is een basisrecht voor iedere Nederlander.

Wanneer je werkloos bent, kan een bijstandsuitkering dus uitkomst bieden. Ook als je inkomen te laag is om rond van te komen, kun je een gedeeltelijke bijstandsuitkering aanvragen. Je inkomen wordt dan aangevuld tot een mininumbedrag.

Check ook vooral dit filmpje van de Belastingdienst, waar ze stap voor stap uitleggen wanneer je een uitkering kunt aanvragen en hoe de hoogte hiervan wordt bepaald.

Wat is het verschil tussen een WW- en bijstandsuitkering?

Ten eerste is een bijstandsuitkering ‘technisch gezien’ geen uitkering. Het is een recht voor alle Nederlandse burgers. Terwijl de werkloosheidsuitkering alleen geldt voor mensen die langere tijd in loondienst zijn geweest, is de bijstandsuitkering juist een basisrecht voor (in principe) iedereen. Een zogenoemd ‘sociaal vangnet’.

Bij een bijstandsuitkering wordt daarom ook niet gekeken naar de hoogte van de voorgaande salarissen. Een salaris waar je u tegen zegt of een mager loon: het maakt niet uit als je een bijstandsuitkering aanvraagt. Dit betekent niet dat je er zomaar vanuit kunt gaan dat je een uitkering altijd krijgt. Er zijn allerlei voorwaarden en eisen waaraan je moet voldoen.

Wanneer kan ik een bijstandsuitkering aanvragen?

Om in aanmerking te komen voor een bijstandsuitkering, moet je in ieder geval aan deze voorwaarden voldoen:

• Je bent 18 jaar of ouder.
• Je hebt een Nederlandse paspoort of een verblijfsvergunning.
• Je woont permanent in Nederland.
• Je bent niet uitgesloten van een uitkering, bijvoorbeeld omdat je in de gevangenis zit.
• Je hebt geen recht meer op - en ontvangt daarom ook geen - WW-uitkering.
• Je verdient niet meer dan de bijstandsnorm en ook je vermogen is niet hoger dan het maximaal toegestane bedrag.

Maximaal toegestaan vermogen

Ben je werkloos, maar heb je wel een aardig bedrag op je bankrekening staan? Dan is het goed om te checken of je spaargeld niet meer is dan het maximaal toegestaan vermogen. Is dat bedrag namelijk te hoog, dan kun je geen uitkering aanvragen.

Voor 2024 gelden de volgende bedragen:

• Ben je getrouwd en/of woon je samen? Dan is het maximale spaarbedrag € 15.150.
• Ben je een alleenstaande ouder? Dan is het maximale spaarbedrag ook € 15.150.
• Ben je alleenstaand zonder kinderen? Dan is het maximale spaarbedrag € 7.575.

Let op: Heb je een eigen huis? Ook dit wordt gezien als vermogen. Wil je dus als huiseigenaar een uitkering aanvragen, tel dan de overwaarde van je huis bij je spaargeld op. De overwaarde is de waarde van je huis min de hypotheekschuld die je nog moet afbetalen.

Hoe hoog is de bijstandsuitkering?

De hoogte van een bijstandsuitkering, ook wel bijstandsnorm genoemd, wordt berekend aan de hand van jouw persoonlijke situatie. De bijstandsnorm kan ook verhoogd of verlaagd worden door de overheid.

Benieuwd welke bijstandsnorm in 2024 geldt? Hieronder hebben we de twee meest voorkomende situaties op een rij gezet.

• Ben je getrouwd of woon je samen? Als je 21 jaar of ouder bent, heb je - samen met je partner - recht op 100% van het Nederlandse netto-minimumloon. Dit is € 1.834,04 per maand.
• Ben je een alleenstaand of een alleenstaande ouder? Als je 21 jaar of ouder bent, heb je recht op 70% van het Nederlandse netto-minimumloon. Dit is € 1.283,83 per maand. Hier komt een extra kindgebonden budget bij.

Waar kan ik een bijstandsuitkering aanvragen?

Een bijstandsuitkering aanvragen doe je bij jouw gemeente. Je kunt ’m eventueel online via werk.nl aanvragen. Maar, goed om te weten, de gemeente bepaalt uiteindelijk of jij een uitkering krijgt en controleert of jij je aan de afspraken houdt.

Waar moet ik nog meer op letten als ik een bijstandsuitkering aanvraag?

Een bijstandsuitkering is bedoeld als een tijdelijke oplossing. Ben je werkloos, dan is dit een soort steuntje in de rug voordat jij weer aan de slag gaat. De overheid wil je daarmee helpen, maar daar staat natuurlijk wel wat tegenover. Houd dus rekening met de volgende eisen wanneer je een bijstandsuitkering aanvraagt.

• Krijg je een baan aangeboden? Dan ben je verplicht deze aan te nemen, en er ook alles aan te doen om ’m te behouden.
• Je bent verplicht je in te schrijven bij een uitzendbureau als de gemeente daarom vraagt.
• Wil je verhuizen naar een ander deel van Nederland? Dan ben je verplicht om vóór die verhuizing al actief op zoek te gaan naar werk binnen je nieuwe gemeente.
• Je moet bereid zijn om maximaal drie uur per dag te reizen voor een baan.
• Krijg je een baan aangeboden, maar moet je hiervoor meer dan drie uur reizen? Dan kan het zijn dat je gedwongen moet verhuizen. Maar de gemeente kan dit alleen van je vragen als je een contract krijgt van minimaal een jaar én je salaris minstens net zo hoog is als je bijstandsuitkering.
• Je bent verplicht om al jouw werkgerelateerde kennis en vaardigheden up-to-date te houden. Denk bijvoorbeeld aan het bijhouden van je VCA-certificaat wanneer je in de bouw werkt.
• Je kleding, persoonlijke verzorging of gedrag mogen jouw zoektocht naar een baan niet belemmeren. Denk aan grote tatoeages in je gezicht of een vies overhemd tijdens je sollicitatiegesprek.

Wil je nog meer informatie over dit onderwerp? Jobbird heeft alle belangrijke dingen op een rij gezet die je écht moet weten over werkloosheid.