Motiveren

Wat is motiveren?

Motiveren heeft twee belangrijke betekenissen, die allebei te maken hebben met het geven van energie, richting en duidelijkheid aan jezelf, anderen of een situatie:

• Iemand aansporen of inspireren om iets te doen. Dat doe je door iemand te stimuleren, aan te moedigen of enthousiast te maken. Bijvoorbeeld met een compliment of positieve feedback, door een beloning te beloven, iemand te steunen of een duidelijk doel te stellen. Als je jezelf motiveert, noem je dat zelfmotivatie. Daar heb je vooral veel discipline en doorzettingsvermogen voor nodig.
• Redenen of argumenten geven voor een bepaalde keuze, actie of beslissing. Op die manier maak je duidelijk waarom je iets doet of ergens voor kiest. In je sollicitatiebrief moet je bijvoorbeeld motiveren waarom je geschikt bent voor de functie.

Beide vormen van motiveren komen van pas op je werk, maar in dit artikel focussen we op de eerste betekenis.

Vergelijkbare competenties

Motiveren, enthousiasmeren, inspireren … Al deze competenties hebben veel van elkaar weg. Ze draaien stuk voor stuk om het stimuleren, activeren en aanmoedigen van jezelf of anderen. Het zijn bovendien allemaal typische leiderschapsskills. Maar er zijn ook verschillen. Motiveren doe je om iemand in beweging te laten komen. Zie het als het geven van een duwtje in de rug. Denk aan een manager die het team beloont met een bonus als ze hun targets behalen.

Enthousiasmeren draait meer om het aanwakkeren van positieve gevoelens en energie. Het is besmettelijk en vaak gebaseerd op passie en interesse. Bijvoorbeeld een leraar die enthousiast vertelt over z’n vak en zo leerlingen enthousiasmeert. Je begrijpt vast dat een flinke dosis enthousiasme wel van pas komt om mensen te motiveren, want dan kom je een stuk overtuigender over. Tot slot is inspireren iemand diep van binnen raken met een verhaal dat anderen aanspreekt. Nelson Mandela inspireerde bijvoorbeeld mensen om te strijden voor gelijkheid en rechtvaardigheid.

Voorbeelden van motiveren

Hoe goed gaat motiveren jou eigenlijk af? Onderstaande checklist geeft je een idee. Vink je flink wat hokjes af? Dan verdient deze competentie zelfs een plekje op je cv. Een goede motivator:

• Straalt enthousiasme en passie uit.
• Toont oprechte interesse in anderen en leeft zich in hun perspectief in.
• Luistert actief naar de behoeften en zorgen van anderen.
• Past zich aan verschillende situaties en personen aan.
• Communiceert doelen helder en effectief.
• Geeft constructieve feedback.
• Denkt in mogelijkheden in plaats van beperkingen.
• Benadrukt successen en moedigt aan om te leren van fouten.
• Geeft richting.
• Stimuleert anderen om te leren en groeien.

Motiveren valkuilen

Het is vaak alleen maar goed als het je lukt om jezelf of anderen te motiveren. Maar pas wel op voor een verkeerde motivatie. Focus bijvoorbeeld niet te veel op beloningen, zoals een bonus. Mensen verliezen al gauw hun motivatie als die beloning een keer wegvalt. Je kunt je daarom beter richten op motivatie van binnenuit, zoals plezier of een gevoel van voldoening. Kijk ook uit met te ambitieuze doelen. Als de lat te hoog ligt, leidt dat alleen maar tot frustratie en teleurstelling. Begin met haalbare doelen en bouw stap voor stap op.

Waarom is motiveren belangrijk?

In teams hebben leidinggevenden vaak de taak om te motiveren. Als ze dat goed doen, verbetert de samenwerking, zijn medewerkers meer betrokken en ontwikkelen ze zichzelf meer. Maar ook als je geen manager of teamlead bent kan het geen kwaad om anderen of jezelf te motiveren. Gemotiveerde mensen zijn over het algemeen namelijk productiever, werken harder en behalen betere resultaten. En ze zijn vaak nog gelukkiger ook, omdat ze een doel hebben en meer voldoening uit het leven halen. Geen slecht idee dus om met zelfmotivatie aan de slag te gaan.

Leren motiveren

Net gestart in een leidinggevende functie en wil je leren anderen te motiveren? Of kan je dubbelpartner op de tennisbaan wel wat extra motivatie gebruiken? Ga aan de slag met onze tips en word een betere motivator.

• Begrijp wat mensen drijft. Motiveren is geen kwestie van ‘one size fits all’. Wat voor de een werkt, werkt voor de ander totaal niet. Luister dus goed om de drijfveren van anderen te ontdekken en begrijpen. Dan kun je daar je aanpak op aanpassen. Actief vragen stellen kan natuurlijk ook.
• Help anderen SMART-doelen te formuleren. Of ga er zelf mee aan de slag in het kader van zelfmotivatie. SMART-doelen zijn lekker concreet (om precies te zijn zijn ze Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden) en werken daardoor motiverend.
• Geef positieve feedback. Een oprecht, specifiek compliment werkt motiverend. Mensen voelen zich daardoor namelijk gewaardeerd en merken dat ze op de goede weg zijn. En het geeft hun zelfvertrouwen een boost. Als ze merken dat hun werk een positieve impact heeft, raken ze gemotiveerd om door te gaan en nog beter te presteren.
• Gedraag je als een rolmodel. Oftewel: practice what you preach. Je kunt eventueel zelfs je proces en successen met anderen delen, bijvoorbeeld door over een situatie te vertellen waarin je zelf extra gemotiveerd moest zijn. Dat werkt inspirerend.

Motiveren aantonen

Staat de competentie ‘motiveren’ op jouw cv en wil je tijdens het sollicitatiegesprek nog eens laten zien wat voor goede motivator je bent? Bereid dan voor het gesprek een situatie voor waaruit dat blijkt. Zoiets, bijvoorbeeld:

Motiveren aantonen: voorbeeld 1

‘Tijdens een lastig project merkte ik dat een collega ontmoedigd raakte door de strakke deadlines. Ik nam de tijd om samen te kijken naar de grootste obstakels en stelde voor om het werk op te splitsen in kleinere, haalbare taken. Ook benadrukte ik dat ie hartstikke belangrijk was voor het team en gaf complimenten voor wat ie al had bereikt. Hierdoor kreeg hij meer zelfvertrouwen en konden we het project succesvol afronden.’

Motiveren aantonen: voorbeeld 2

‘Toen een groot project mislukte, voelde het team zich ontmoedigd. Ik heb een teammeeting georganiseerd waarin we samen de lessen uit de situatie bespraken, zonder schuldvragen te stellen. Ik heb benadrukt wat we wel goed hadden gedaan en hoe we deze kennis konden gebruiken voor toekomstige projecten. Dit gaf het team nieuwe energie en vertrouwen.’

Key takeaways

• Motiveren betekenis: motiveren betekent dat je iemand aanspoort of stimuleert om iets te doen.
• Voorbeeld: als je een goede motivator bent, geef je richting, straal je enthousiasme uit en leef je je in de drijfveren en behoeften van anderen in.
• Valkuil: pas op dat je niet te veel focust op het geven van beloningen en leg de lat niet te hoog, dat werkt juist demotiverend.
• Belang: jezelf of anderen motiveren leidt tot meer successen en voldoening.
• Ontwikkelen: leef je in de drijfveren van anderen in, ga aan de slag met SMART-doelen, geef positieve feedback en gedraag je als een rolmodel om anderen te motiveren.

Klaar om te solliciteren?