Inlevingsvermogen

Inlevingsvermogen betekenis

Het woord zelf verklapt eigenlijk al wat inlevingsvermogen is: het vermogen om je in iemand in te leven. Dat heet ook wel sensitiviteit of interpersoonlijke sensitiviteit. Als je een groot inlevingsvermogen hebt, verplaats je je dus makkelijk in de emoties, gedachten en situatie van een ander. Je hebt snel in de gaten hoe iemand zich voelt en doet actief je best om die gevoelens en gedachten te begrijpen. Ook houd je rekening met die gevoelens en behoeften. Inlevingsvermogen is een sociale competentie. Je kunt namelijk met de ander praten over hoe diegene zich voelt. Let op dat inlevingsvermogen niet draait om het tonen van medelijden, maar van medeleven.

Vergelijkbare competenties

Veel mensen die een groot inlevingsvermogen hebben, zijn ook empathisch. Oftewel: ze hebben een empathisch inlevingsvermogen. In dat geval begrijp je niet alleen hoe iemand zich voelt, maar voel je de emoties van de ander zelf haast ook, omdat je zó meeleeft. Toch kun je ook een groot inlevingsvermogen hebben als je weinig empathie bezit. In dat geval leef je je in met je verbeeldingskracht, maar voel je niet zozeer met de ander mee. Je inlevingsvermogen is dan veel rationeler.

Inlevingsvermogen gaat vaak ook samen met geduld. Een ander begrijpen gaat immers het best als je rustig blijft en begrip toont. Dat lukt in lastige situaties en met mensen die heel anders zijn dan jij vaak alleen als je geduldig bent. Daarnaast kun je waarschijnlijk goed luisteren als je een groot inlevingsvermogen hebt. Als je écht naar iemand luistert toon je niet alleen interesse, maar is het natuurlijk ook makkelijker om de ander te begrijpen.

Inlevingsvermogen voorbeelden

Als je van jezelf denkt dat je sensitief bent, heb je het waarschijnlijk bij het juiste eind. Maar het kan ook zijn dat je dénkt dat je een groot inlevingsvermogen hebt, maar eigenlijk gewoon een heel gevoelig persoon bent. Om maar een voorbeeld te noemen. Even checken hoe het zit met jouw inlevingsvermogen? Als je je in de volgende punten herkent, ben je zeker sensitief:

• Houdt rekening met de situatie van anderen.
• Heeft begrip voor andere perspectieven.
• Toont geduld.
• Luistert actief.
• Geeft ruimte aan anderen om te praten.
• Let op non-verbale signalen.
• Biedt hulp zonder dat daarom gevraagd wordt.
• Biedt troost.
• Geeft milde reacties.
• Herkent emotionele behoeften.
• Toont waardering en geeft complimenten.
• Past zichzelf en communicatiestijl aan anderen aan.
• Begrijpt wanneer iets pijnlijk is voor iemand.
• Is tactvol.
• Gunt anderen hun successen.

Inlevingsvermogen valkuilen

Een flinke portie inlevingsvermogen is fijn, maar je kunt ook té sensitief zijn. Je krijgt dan mogelijk last van de emoties en vraagstukken van iemand anders. Met een beetje pech raak je zelfs overprikkeld. Of je focus op anderen is zo groot dat je jezelf vergeet. Pas dus op dat je niet over je grenzen gaat.

Of hoogsensitiviteit ook een valkuil is? Dat zien we liever als een kernkwaliteit. Als je hoogsensitief bent, ben je gevoeliger voor prikkels en ervaar je emoties intenser dan anderen. Dat is soms lastig, maar levert ook veel op. Zo heb je vaak een sterk rechtvaardigheidsgevoel, ben je betrokken, eerlijk en oprecht. Lees meer over kernkwadranten als inlevingsvermogen of (hoog)sensiviteit in ons artikel over dit onderwerp.

Waarom is inlevingsvermogen belangrijk?

Inlevingsvermogen is een belangrijke competentie op de werkvloer. Het leidt namelijk tot betere communicatie, sterkere relaties en effectievere conflictoplossing. Hoe beter je begrijpt hoe je collega’s zich voelen of wat ze bedoelen, hoe makkelijker je misverstanden voorkomt. En als de ander zich begrepen voelt, is dat natuurlijk ook goed voor de sfeer. Ook als je met klanten werkt, is een groot inlevingsvermogen fijn. Als je aanvoelt wat klanten nodig hebben, kun je daar beter op inspelen. En dat zorgt dan weer voor een hogere klanttevredenheid.

Inlevingsvermogen ontwikkelen

Natuurlijk bepaalt je persoonlijkheid voor een groot deel hoe sensitief je bent. De ene persoon wordt nou eenmaal met meer inlevingsvermogen geboren dan de andere. Maar je kunt je inlevingsvermogen ook trainen. En da’s geen gek idee, voor je collega’s én voor jezelf. Dus eh, hoe doe je dat, meer inlevingsvermogen ontwikkelen? We hebben wat tips waarmee je aan de slag kunt:

• Luister actief. Alleen al door goed naar iemand te luisteren, begrijp je diegene steeds beter. Focus op wat de ander zegt zonder te ontbreken.
• Stel open vragen. In principe zijn alle vragen die je stelt goed, maar met open vragen ga je dieper in op de ervaringen van de ander. Met vragen als ‘Hoe voel je je daarbij?’ of ‘Wat vind je het meest spannend aan…?’ begrijp je beter wat de ander voelt of denkt.
• Let op non-verbale signalen. Mensen met een groot inlevingsvermogen observeren uit zichzelf vaak op de non-verbale communicatie van anderen. Dat kun je makkelijk van ze kopiëren door ook meer op non-verbale signalen te letten. Denk aan lichaamstaal, gezichtsuitdrukkingen en stemtonen. Daaruit maak je sneller op hoe iemand zich écht voelt.
• Oefen geduld. Dat kan heel eenvoudig door niet te snel op anderen te reageren. Zo geef je ze bewust meer de tijd om hun verhaal te doen en krijg je zelf de kans om hun gevoelens beter te begrijpen.
• Vraag om feedback. Vraag eens aan anderen hoe je op hen overkomt. Voelen ze zich begrepen? En hoe vinden ze dat je reageert? Feedback helpt je om te zien wat je nog kunt verbeteren.
• Lees boeken of kijk films. Leuke tip, al zeggen we het zelf: lees boeken en kijk films waarin personages complexe emoties en situaties doormaken. Dit kan je helpen om verschillende perspectieven en emoties beter te begrijpen.

Inlevingsvermogen aantonen

Met een groot inlevingsvermogen scoor je punten bij je sollicitatie, zeker als je solliciteert in de zorg, klantenservice of het onderwijs. Maar ook in andere beroepen komt deze competentie van pas. Logisch dus dat je tijdens je sollicitatie wilt benadrukken dat je sensitief bent. Dat doe je het best door voorbeelden te geven van situaties waaruit dat blijkt. Bijvoorbeeld uit je vorige baan, opleiding of privéleven. Zet je voorbeeld van inlevingsvermogen in je motivatiebrief of bespreek ’m tijdens je sollicitatiegesprek. Inspiratie nodig? Hebben we voor je:

Inlevingsvermogen aantonen: voorbeeld 1

‘Ik heb in mijn vorige functie een collega begeleid die net was begonnen en moeite had om zijn draai te vinden. Door open te communiceren en hem te laten weten dat het normaal is om even tijd nodig te hebben om te wennen, kon ik hem geruststellen. Ik heb hem ook gekoppeld aan een ervaren collega die hem kon helpen met specifieke vragen. Daardoor voelde hij zich snel onderdeel van het team en kon hij met meer zelfvertrouwen aan de slag.’

Inlevingsvermogen aantonen: voorbeeld 2

‘Ik heb ooit een klant geholpen die een verkeerd product had ontvangen en daar erg van baalde. Hij had het gevoel dat hij niet serieus werd genomen. Door me in zijn schoenen te verplaatsen en te begrijpen hoe frustrerend het moet zijn om een verkeerd product te krijgen, kon ik hem geruststellen. Ik heb hem natuurlijk meteen het juiste product toegestuurd en hem ook een bericht geschreven waarin ik mijn excuses aanbood voor het ongemak. Zo heb ik de klantrelatie versterkt en ervoor gezorgd dat hij in de toekomst weer graag bij ons koopt.’

Key takeaways

• Betekenis: inlevingsvermogen betekent dat je je goed kunt verplaatsen in hoe iemand zich voelt en denkt, zonder dat je zelf diezelfde ervaring hebt. Dit heet ook wel sensitiviteit.
• Voorbeeld: als je inlevend bent, luister je actief, houd je rekening met anderen, heb je begrip voor andere perspectieven en let je op non-verbale signalen.
• Valkuil: een te groot inlevingsvermogen kan ertoe leiden dat je je eigen gevoelens en emoties vergeet. Of je raakt overprikkeld. Ga daarom niet over je grenzen heen.
• Belang: inlevingsvermogen is goed voor de samenwerking. Het zorgt namelijk voor betere communicatie en sterkere relaties en maakt het makkelijker om conflicten op te lossen.
• Ontwikkelen: je kunt inlevingsvermogen ontwikkelen door goed te luisteren, open vragen te stellen, op non-verbale signalen te letten, geduld te oefenen en om feedback te vragen.

Klaar om te solliciteren?