Realistisch

Realistisch betekenis

We gaven al een hint met het halfvolle/halflege glas, maar wat is realistisch zijn nou precies? Je kijkt als realist zoveel mogelijk naar de werkelijkheid. Je neemt dus waar wat je ziet of hoort, maar laat je oordeel achterwege. Waarschijnlijk weet je wel dat een optimist de neiging heeft om positieve oordelen te geven aan wat ie ziet. En een pessimist neigt naar een negatieve kijk op de wereld. Daar blijf je als realist ver weg van.

In plaats daarvan observeer je als realistisch persoon de situatie, bereid je je voor op zowel goede als slechte gevolgen en maak je op basis daarvan een haalbare beslissing. Je bent praktisch ingesteld en ziet de feiten los van jouw gevoelens. Het tegenovergestelde van realistisch is idealistisch. Als idealist zie je het als een uitdaging om naar ambities toe te werken, maar als realist stel je praktische, haalbare doelen. Realistisch is een karaktereigenschap die je van nature wel of niet hebt. Maar je kunt wel leren om realistisch te denken als je hier moeite mee hebt. Hier geven we verderop tips voor.

Vergelijkbare competenties

Misschien denk je dat realistisch zijn hetzelfde is als nuchter zijn. Begrijpelijk, want deze eigenschappen worden veel door elkaar gehaald. Vaak zijn realistische mensen ook nuchter en andersom. Maar de twee zijn niet hetzelfde. Nuchter zijn gaat namelijk over emotie. Iemand die nuchter is, blijft kalm en pragmatisch, ook in stressvolle situaties. Als realistisch persoon blijf je vaak ook rustig, maar de nadruk ligt hier op objectief naar een situatie kijken. Het gaat dus een stapje verder dan alleen jouw houding.

Als realist ben je vaak goed in analytisch en kritisch denken. Deze skills heb je nodig om objectief naar een situatie te kijken en vervolgens een realistisch doel of haalbare oplossing te bedenken. Moet je een probleem oplossen? Als realist ga je meestal oplossingsgericht te werk. Dit betekent dat je een probleem nauwkeurig analyseert, maar ook vlot overgaat tot actie, waardoor je het probleem snel tot een oplossing brengt.

Voorbeelden van realistisch zijn

Ben jij nou een realist of stiekem toch een beetje een pessimist? Het is soms lastig om dit voor jezelf te bepalen. Misschien helpt onze checklist je op weg. Realistische mensen:

• Baseren hun beslissingen en opvattingen op feiten en bewijzen.
• Zijn gericht op praktische en haalbare oplossingen.
• Blijven rustig en rationeel, zelfs in lastige of stressvolle situaties.
• Bekijken situaties van meerdere kanten.
• Laten zich niet beïnvloeden door vooroordelen.
• Bereiden zich voor op een goede en slechte uitkomst.
• Schakelen snel als er iets verandert in hun omgeving.
• Zijn eerlijk en maken dingen niet mooier dan ze zijn.

Realistisch zijn valkuilen

Realistisch zijn is goed, maar vergeet niet dat je ook best een beetje ambitieus mag zijn. Want alleen dan kun je persoonlijke en professionele groei doormaken. Wees dus niet te stellig (‘Dat is niet haalbaar.’) en probeer het gewoon eens. Ten slotte weet je pas waar je grenzen liggen als je die opzoekt. Om zelfkennis te ontwikkelen en te groeien moet je je realisme dus soms opzij zetten.

Een andere valkuil van realistisch zijn is dat je soms een mood killer kunt zijn. Stel je maar eens voor dat je collega’s enthousiast een nieuw project bedenken, er helemaal voor willen gaan en jij aankomt met ‘Dat gaat niet lukken’. Pas dus op dat je niet pessimistisch, cynisch of zelf sarcastisch wordt en het enthousiasme van je team de grond indrukt. Tuurlijk mag je best jouw inzicht geven, maar doe dit tactisch. En onthoud dat het niet erg is om soms gewoon iets uit te proberen, zelfs als het doel onrealistisch lijkt.

Waarom is realistisch zijn belangrijk?

Als echte realist ben je down-to-earth en help je jouw collega’s om plannen uit te werken en te onderbouwen. Je laat je niet afleiden door persoonlijke meningen of een overdreven positieve of negatieve kijk op de toekomst. Vooral op de werkvloer is het belangrijk om een plan te onderbouwen met feiten en dat kun jij als de beste. Bovendien ben je hier als realist eerlijk over. Je collega’s weten dit en daarom ben je een betrouwbaar persoon binnen het team. Fijn voor de mensen met wie je samenwerkt én voor je werkgever, want jij kunt risico’s goed inschatten waardoor het bedrijf zo min mogelijk omzet verliest.

Realistisch leren denken

Heb jij de neiging om groots te denken of zie jij al snel beren op de weg? Da’s helemaal niet erg, maar het kan zeker geen kwaad om te oefenen met realistisch denken. Dit helpt je om je ideeën te onderbouwen en minder negatief (of overdreven positief) te zijn. Hoe je dat doet? Check onze tips maar.

• Ontwikkel je zelfkennis. Het is makkelijker om realistisch te zijn als je weet wat je in huis hebt en waar je toe in staat bent. Neem dus de tijd om jezelf te leren kennen. Reflecteer regelmatig op jezelf. Bijvoorbeeld als je een project hebt afgerond, maar ook als je een lastige keuze hebt gemaakt. Waarop heb je je keuze gebaseerd? Welke emoties voelde je en welke rol speelden ze in je keuze?
• Baseer beslissingen op feiten. Heb je de neiging op je onderbuikgevoel te vertrouwen of raak je snel beïnvloed door emoties? Neem een stap terug als je een keuze moet maken en maak geen overhaaste beslissingen. Zet de voor- en nadelen tegenover elkaar en probeer de situatie objectief te bekijken.
• Leer haalbare doelen stellen. Ken je de SMART-methode? Die helpt je om jouw doelen realistisch en haalbaar te maken, omdat je ze in stapjes opdeelt. Dus of je nou pessimistisch, optimistisch of idealistisch bent, met deze methode forceer je jezelf om realistisch na te denken over je doelen.

Realistisch denken aantonen

Ben jij een echte realist? Dan wil je dit vast laten blijken tijdens het solliciteren, want het is een goede eigenschap op de werkvloer. Maar hoe doe je dat nou goed? Realistisch denken op je cv zetten kan, maar werkgevers houden het meeste van voorbeelden uit de praktijk. Bereid je daar dus op voor, zodat je tijdens je sollicitatiegesprek goed kunt uitleggen hoe realistisch je bent. Dit is wat je bijvoorbeeld kunt zeggen:

Realistisch denken aantonen: voorbeeld 1

‘Tijdens mijn studie moest ik met een groepje een marketingcampagne opzetten. Sommige teamleden hadden hele ambitieuze ideeën, zoals het inzetten van influencers. Ik stelde voor om ons te richten op betaalbare maar effectieve strategieën, zoals het gebruik van sociale media en samenwerkingen met lokale bedrijven. Zo stelden we een realistisch plan op met een duidelijke tijdlijn en taakverdeling, zodat we onze doelen konden behalen zonder over onze grenzen te gaan. Uiteindelijk kregen we de hoogste beoordeling voor onze campagne.’

Realistisch denken aantonen: voorbeeld 2

‘In mijn vorige baan als verkoopmedewerker hadden we een keer te veel voorraad van een product dat niet goed verkocht. In plaats van direct een dure campagne te beginnen, heb ik eerst de situatie geanalyseerd. Ik ontdekte dat klanten het product niet aantrekkelijk vonden omdat ze het niet goed kenden en de voordelen er niet van inzagen. Daarom stelde ik voor om het product strategischer in de winkel te plaatsen. En om het team een training te geven over de voordelen en werking van het product, zodat ze hierover advies konden geven. Hierdoor slaagden we erin om de verkoopcijfers te verbeteren zonder dat we veel geld verloren aan campagnes.’

Key takeaways

• Betekenis: realistisch zijn betekent dat je naar de werkelijkheid kijkt zoals die is en je oordeel achterwege laat. Je focust op haalbare oplossingen.
• Voorbeeld: je baseert je beslissingen op feiten, laat je niet beïnvloeden door vooroordelen en bereid je voor op zowel een goede als slechte uitkomst.
• Valkuil: als realist ben je soms een mood killer voor enthousiaste collega’s. Pas op dat je niet pessimistisch, cynisch of sarcastisch wordt.
• Belang: realistische mensen zorgen voor oplossingen die binnen het budget passen en niet te veel risico nemen. Ook worden ze gezien als eerlijk en betrouwbaar.
• Ontwikkelen: leer realistisch te denken door erachter te komen waar je goed en minder goed in bent, haalbare doelen te stellen en veel op jezelf te reflecteren.

Klaar om te solliciteren?