Competentie: analytisch

Analytisch betekenis

Wat is analytisch vermogen? Analytisch zijn betekent dat je een probleem of situatie helemaal uitpluist voordat je tot een oplossing komt. Op de werkvloer houdt dit in dat je niet zomaar de eerste de beste oplossing kiest voor een probleem. Nee, je verzamelt eerst alle relevante informatie, bekijkt het van verschillende kanten en maakt dan een doordachte beslissing. Een analytische collega duikt diep in de details, verzamelt de juiste data en zorgt dat iedereen de juiste informatie heeft om verder te kunnen. Soms wordt analytisch denken gezien als een eigenschap, maar het is ook een vaardigheid die je kunt ontwikkelen. Benieuwd hoe? Verderop hebben we de tips om jouw analytisch vermogen aan te scherpen.

Tegenovergestelde van analytisch

Ben je meer een gevoelsmens dan een denker? Dan ben je waarschijnlijk intuïtief. In plaats van alles tot in detail te analyseren, vertrouw je op je instinct en ervaring om beslissingen te maken. Je voelt vaak direct aan wat de juiste stap is, zonder dat je daar lange overwegingen voor nodig hebt. Dit is bijvoorbeeld handig in situaties waar snel handelen belangrijk is of waar er geen tijd is voor een uitgebreide analyse. Intuïtief zijn betekent dat je op je gevoel durft te vertrouwen en je niet altijd vastklampt aan feiten en cijfers. Da’s dus het tegenovergestelde van analytisch.

Vergelijkbare competenties

Probleemoplossend vermogen lijkt sterk op de competentie analytisch vermogen. Als je probleemoplossend bent, kijk je naar een situatie en zoek je actief naar oplossingen, net zoals een analytisch persoon dat zou doen. Toch is er een verschil in aanpak: waar analyseren vooral draait om het grondig begrijpen en ontleden van een situatie, zet iemand met probleemoplossend vermogen die analyse snel om in concrete oplossingen.

Kritisch denken sluit ook mooi aan bij analytisch vermogen, maar heeft een andere focus. Die competentie gaat vooral om het stellen van de juiste vragen en het scherp beoordelen van informatie. Een kritische denker filtert wat echt belangrijk is, terwijl je door analytisch te denken juist alles tot op het bot ontleedt.

Voorbeelden van analytisch vermogen

Hoe kom je erachter of je analytisch bent? Het is soms lastig om te weten of je deze competentie echt goed beheerst en wanneer het slim is om dit bijvoorbeeld tijdens het solliciteren te benadrukken. Hoe test je zelf of je analytisch kunt denken? Voorbeelden die horen bij analytisch vermogen zijn:

• Grote problemen opsplitsen in kleinere, hanteerbare delen.
• Eerst goed naar informatie kijken voordat je een conclusie trekt.
• Patronen en verbanden zien in data.
• Problemen stap voor stap aanpakken.
• Slimme vragen stellen om het echte probleem te vinden.
• Voor- en nadelen goed afwegen bij het maken van een keuze.
• Logisch nadenken om problemen op te lossen.
• Meerdere bronnen nagaan om informatie te checken.
• Vooruitdenken en mogelijke uitkomsten inschatten.
• Details in de gaten houden zonder het grotere plaatje te verliezen.
• Oplossingen vergelijken voordat je een beslissing neemt.
• Verschillende situaties bedenken en kijken wat de gevolgen kunnen zijn.

Hoeveel vinkjes kruis jij af bij deze voorbeelden van analytisch vermogen? Hoe meer je er herkent, hoe waarschijnlijker het is dat jij goed bent in analytisch denken.

Analytisch vermogen valkuilen

Analytisch denken heeft zo z’n voordelen, maar je kunt er ook in doorslaan. Misschien herken je het wel: je neemt een vraagstuk van voor tot achter onder de loep en nog steeds heb je het gevoel dat je niet alle voors en tegens hebt opgespoord. Je blijft maar door analyseren tot je een ons weegt. Hierdoor gaat de essentie verloren en trek je moeilijk conclusies. Wees je er dan van bewust dat het soms gewoonweg onmogelijk is om alle beschikbare informatie te verzamelen, bijvoorbeeld vanwege tijdsdruk.

Een andere valkuil zit ’m in het presenteren van een analyse aan je collega’s of studiegenoten. Je komt koel en afstandelijk over omdat je een hoop feiten opdreunt, terwijl anderen misschien meer gevoelsmensen zijn. Jij wordt met jouw analytisch vermogen dan gezien als emotieloos of gevoelsarm. Probeer daar dus rekening mee te houden.

Waarom is analytisch vermogen belangrijk?

Analytisch werken heeft veel voordelen. Door niet te kiezen voor zomaar de snelste oplossing, neem je kwalitatief betere beslissingen op de lange termijn. Op je werk komt dit vaak van pas. Bijvoorbeeld als je zelfstandig aan een project moet werken of een plan moet presenteren. Jij verzamelt namelijk alle waardevolle informatie en maakt daardoor weloverwogen beslissingen die je ook nog eens goed kunt beargumenteren. Je snapt ’m vast, dit is voor werkgevers ook erg waardevol. Noem analytisch als competentie dus vooral in je sollicitatiegesprek en geef voorbeelden. Vooral bij analytische beroepen, zoals data-analist, accountant of financieel adviseur moet je dit niet vergeten.

Analytisch vermogen ontwikkelen

Analytisch vermogen klinkt misschien ingewikkeld om te verbeteren, maar guess what? Iedereen kan het ontwikkelen. Het gaat erom dat je leert om problemen vanuit verschillende hoeken te bekijken en verbanden te zien die anderen misschien missen. Hoe je dat doet? Hier zijn een paar praktische tips om je analytisch vermogen een flinke upgrade te geven:

• Stel vragen. Als het om analytisch denken gaat, is nieuwsgierigheid je beste vriend. Vraag jezelf bij alles wat je tegenkomt af: ‘Waarom gebeurt dit?’ en ‘Hoe werkt dit precies?’. Door jezelf telkens uit te dagen om dieper te graven, leer je om informatie op een kritische en grondige manier te bekijken.
• Oefen in je dagelijks leven. Of het nu gaat om het plannen van een drukke dag, het oplossen van een klein conflict of de keuze voor het beleg op je brood… Elke dag neem je beslissingen, hoe groot of hoe klein die ook zijn. Sta hierbij stil door bij elke beslissing de voor- en nadelen op papier te zetten. Voor je het weet doe je dit ook automatisch op je werk op studie en voilà: je gaat analytischer te werk.
• Leer van anderen. Surround yourself met collega’s die goed zijn in analytisch denken. Kijk hoe zij problemen aanpakken, stel vragen en leer van hun manier van denken. Door samen te werken, krijg je inzichten die je eigen analytische skills verbeteren.
• >Verdiep je in verschillende vakken. Wil je echt vooruitgang boeken? Verbreed je horizon door te lezen over uiteenlopende onderwerpen, van filosofie tot geschiedenis en alles ertussenin. Hierbij is de gedachte: hoe meer je weet, hoe beter je een situatie tot op de bodem kunt uitpluizen. En dat is precies wat we met analytisch vermogen bedoelen. The more you know …

Analytisch vermogen aantonen

Herken jij je al in het plaatje? Dan is het nog een hele kunst om jouw analytisch vermogen aan te tonen, bijvoorbeeld als je op sollicitatie gaat voor een nieuwe job. Je doet er dan goed aan om een praktijkvoorbeeld van je analytisch vermogen te geven. Heeft je toekomstige werkgever gelijk een beeld van wat jij onder analytisch denken verstaat.

Analytisch vermogen aantonen: voorbeeld 1

‘Moet er een beslissing worden genomen? Dan ben ik waarschijnlijk niet de collega die direct een keuze maakt. Dat komt doordat ik altijd de voors en tegens tegen elkaar afweeg. Ik doe dat door eerst diep in het onderwerp te duiken en daarna alle info onder elkaar te zetten. Zo kom ik te weten welke beslissing op lange termijn het beste resultaat oplevert.’

Analytisch denken aantonen: voorbeeld 2

‘Tijdens het schrijven van mijn scriptie heb zeker de helft van mijn tijd besteed aan het zoeken van goede bronnen en die helemaal doornemen. Daardoor ontdekte ik dat er fouten in mijn onderzoek zaten die ik eerder niet had gezien. Ik heb mijn onderzoek aangepast om die fouten te verbeteren. Uiteindelijk waren mijn begeleider en ik erg tevreden, en ik kreeg een 9 voor mijn scriptie.’

Key takeaways

• Betekenis: analytisch vermogen betekent dat je een probleem of situatie grondig onderzoekt voordat je tot een oplossing komt.
• Voorbeeld: je denkt analytisch als je grote vraagstukken opsplitst in kleinere delen en eerst informatie verzamelt voordat je een conclusie trekt.
• Valkuil: je blijft te lang analyseren zonder tot een beslissing te komen of komt afstandelijk over.
• Belang: door analytisch te denken neem je betere beslissingen op je werk, vooral in analytische beroepen.
• Ontwikkelen: stel vragen, oefen in dagelijkse situaties, leer van anderen en verdiep je in diverse vakgebieden

Klaar om te solliciteren?