Mature model

Wat is het mature model?

Het mature model is een coachingsmodel, oftewel een theorie die je kunt gebruiken als je iemand coacht. Handig voor als je je meer wilt verdiepen in coachend leiderschap. Wat het mature model laat zien, is welke rol jij mogelijk aanneemt tijdens het coachen.

Het mature model heeft twee assen: empathie en zeggen wat je ziet/denkt/voelt. Dit zijn twee eigenschappen die belangrijk zijn om als coach te hebben. Je wilt als coach dus het liefst hoog scoren op beide eigenschappen: dan zit je in de ‘mature’ rol. Maar er zijn ook drie valkuilen waar je in kunt trappen als je minder empathie toont of juist minder snel zegt wat je ziet/denkt/voelt. Dat zijn de mama-, mol- en macho-rollen. Die wil je vermijden.

Hoe werkt het mature model?

Volgens dit model is de mature rol dus de beste positie om als coach aan te nemen. Je wilt als coach empathisch zijn, maar ook zeggen wat je zelf denkt, ziet of voelt. Toch kan het soms handig zijn om tijdelijk in een andere rol te stappen. Bijvoorbeeld als je merkt dat je coachee heel gestrest is, kun je de mama rol aannemen om diegene iets meer te ondersteunen dan je normaal zou doen.

Het mature model voor coaching laat dus niet alleen zien welke valkuilen er zijn, maar ook welke rollen je allemaal kunt aannemen als coach. Een beetje net als situationeel leiderschap, maar dan met coachen. Verderop leggen we kort alle vier de rollen uit.

Mature-model: de mama

Je stapt als coach in de mama-rol van het mature model als je veel empathie toont, maar niet zegt wat je denkt, voelt of ziet. Dat doe je al snel als je coachee het even niet meer weet of misschien zelfs verdrietig wordt. Een hele logische reactie is dan om diegene te troosten of advies te geven. Het gevaar hiervan is dat de persoon die je coacht niet leert om verantwoordelijkheid te nemen en weinig zelf probeert uit te zoeken. Zonde natuurlijk, want je wilt juist dat ie op eigen benen leert te staan.

Toch kan het soms slim zijn om tijdelijk de mama-rol op je te nemen. Bijvoorbeeld als je coachee er echt even doorheen zit. Dan mag je diegene best troosten of advies geven. Zolang je er daarna maar voor zorgt dat ie zelf de verantwoordelijkheid weer pakt.

Mature-model: de mol

De mol is het compleet tegenovergestelde van de mature rol en dus de rol die je het meest wilt mijden. Maar toch ligt ie snel op de loer, zeker wanneer je pas net begint met coachen en nog wat onzeker over je rol bent. Heb je dan een dominante of veeleisende coachee, dan kom je al snel in de rol van de mol terecht. Je durft bijvoorbeeld niet te zeggen dat je coachee kleinerend tegen je praat. Of vind het te spannend om eerlijke feedback te geven. Daarom zeg je maar niets en praat je in plaats daarvan met de coachee mee. Dat wil je niet, want die persoon heeft jouw input juist nodig om te groeien.

Of je ook opzettelijk in de mol-rol van het mature model kunt stappen? Yes, bijvoorbeeld wanneer je de situatie nog even wilt aankijken. Komt je coachee bijvoorbeeld een keer te laat, dan mag je dat best even laten varen als een echte mol. Gebeurt het nog een keer, dan is het slim om dit wel mature te bespreken.

Mature model: de macho

Weinig empathie tonen en precies zeggen wat je denkt, dat doet de macho-rol in het van het mature model. In andere woorden: je denkt dat je het beter weet. Je geeft dus te veel advies, maar niet vanuit zorgen zoals de mama-rol. In plaats daarvan heb je een oordeel over wat de coachee doet, bijvoorbeeld te laat naar bed gaan of werk doen dat volgens jou niet bij ’m past. Als je dan zegt: ‘Ga eens een week op tijd naar bed’ of ‘Je kunt beter op zoek naar een andere baan’, voelt de coachee dat je iets van ’m vindt. Daardoor zal die zich niet snel meer openstellen en werkt het coachen averechts.

Vermijd de macho-rol dus, zelfs als je de persoon die je coacht wilt confronteren. Dit doe je het best vanuit de mature-rol.

Mature model: mature

De ideale positie als coach is mature. Dan toon je empathie en begrip aan de coachee, terwijl je nog steeds eerlijk aangeeft wat je ziet en denkt. Je verdiept je dus in degene die je coacht, maar durft die persoon ook te confronteren. Neemt je coachee bijvoorbeeld een kleinerende houding aan, dan leg jij rustig uit welk effect dit op jou heeft en ook op anderen kan hebben. Zo zet je jezelf niet boven, maar ook zeker niet onder de ander.

Het mature model gebruiken

Het mature model helpt je om bewuster om te gaan met jouw rol als coach. Je ziet door dit model ook duidelijk het verschil tussen coachen en iemand begeleiden of advies geven. Wanneer je iemand begeleidt of adviseert, leer je diegene iets. Je positioneert jezelf dus eigenlijk boven de ander. Als coach is het juist belangrijk dat je jezelf gelijkwaardig positioneert ten opzichte van de coachee. Jij helpt de coachee om zelf de oplossing te vinden, verantwoordelijk te worden en te groeien. En dat lukt niet als je niet empathisch bent. En ook niet als je niet zegt wat je ziet, denkt of voelt.

Meer tips nodig over leidinggeven of je collega’s begeleiden? We’ve got you, we hebben onder andere artikelen over verschillende leiderschapsstijlen, zoals verbindend leiderschap en inspirerend leiderschap.

Key takeaways

• Het mature model is een coachingsmodel dat je kunt gebruiken als hulpmiddel voor als je iemand coacht.
• Volgens het mature model moet je als coach een gelijkwaardige positie aannemen ten opzichte van je coachee.
• Je zit in de mature rol als je empathie toont en zegt wat je ziet, denkt of voelt.
• De valkuilen zijn de mama-, mol- en macho-rol.
• Soms is het niet erg om tijdelijk de mama- of mol-rol aan te nemen. Vermijd de macho-rol altijd.

Klaar om te solliciteren?