Competentie: coachen

Coachen betekenis

First of all: wat is coaching nou eigenlijk? Coachen houdt in dat je iemand ondersteunt bij het behalen van een zelfgekozen doel. Zo help je als diegene vragen heeft en drop je hints als iemand het even niet meer weet. Als coach zorg je ervoor dat de coachee (degene die je coacht) kan werken aan z’n persoonlijke ontwikkeling. We hoeven je daarom vast niet uit te leggen dat coachen een handige competentie is als je solliciteert op een managementfunctie, een baan in het onderwijs of een job als sportcoach.

Vergelijkbare competenties

Begeleiden wordt vaak gebruikt als een synoniem voor coachen, en hoewel dat misschien logisch klinkt, zijn deze twee competenties toch verschillend. Het verschil zit ’m in de manier waarop je hulp aanbiedt. Waar je je met coaching richt op de ontwikkeling van een ander, is iemand begeleiden veel minder breed. Met begeleiden richt je je namelijk op een specifieke taak, zoals iemand uitleggen hoe je een belangrijk document invult of hoe je jouw famous pasta pesto maakt.

Als je iemand gaat coachen, moet je wel een beetje behulpzaam zijn. Je wilt ervoor zorgen dat iemand de beste versie van zichzelf wordt. Bijvoorbeeld door iemand te coachen als diegene een cursus volgt om beter te worden in z’n werk. Je grijpt dan in als de coachee iets niet snapt of iets belangrijks is vergeten. Wel is het belangrijk dat je diegene de ruimte geeft om zelf te ontdekken. Zorg er dus voor dat je de coachee ondersteunt en niet de taken overneemt.

Voorbeelden van coachingsvaardigheden

Het is natuurlijk superfijn als je goed bent in mensen coachen. Maar wanneer ben je dat nou echt? Met de onderstaande checklist kom je er snel genoeg achter. Hoe meer punten je afvinkt, hoe beter je bent in anderen coachen:

• De coachee helpen als ie vragen heeft.
• De coachee aansporen om zelf met oplossingen te komen.
• Actief luisteren naar wat de coachee te zeggen heeft.
• De coachee het gevoel geven dat z’n input belangrijk is.
• Veel vragen stellen aan de coachee.
• Signalen van de coachee oppikken, zoals emoties en lichaamstaal.
• Je eigen oordelen en meningen achterwege laten.

Psst, zit het wel goed met jouw coachingsvaardigheden? Vergeet coachen dan niet als competentie op je cv te knallen. Zo sleep je nog sneller een baan binnen waarbij coachen een belangrijk onderdeel is.

Valkuilen van coaching

Je weet inmiddels dat je als coach niet de taken van de coachee op moet pakken. Maar er zijn nog meer dingen die je beter niet kunt goed als je iemand gaat coachen. Een goed voorbeeld daarvan is te veel praten. Als je te veel aan het woord bent, geef je de coachee niet de ruimte om z’n eigen verhaal te doen. Het resultaat? Je weet niet (goed) hoe het er met de coachee voorstaat en of ie tegen problemen aanloopt.

Als coach je eigen mening of oordeel geven, is meestal niet zo handig. Het is juist belangrijk dat je objectief blijft en je aanpast aan wat de ander nodig heeft. Dat begint bij goed luisteren. Als je niet luistert, weet je waarschijnlijk niet precies wat het probleem is, en dat maakt het lastig om de coachee te helpen.

Waarom is coaching belangrijk?

Als coach heb je een belangrijke rol op de werkvloer. Met jouw praktische coachingsvaardigheden zorg je ervoor dat de coachee zich kan ontwikkelen. Met het coachen van kinderen in het onderwijs help je hen bijvoorbeeld om een visie te creëren voor de toekomst. Dat kan op allerlei manieren, bijvoorbeeld door uit te leggen welke beroepen en opleidingen er allemaal zijn. Je zorgt er dus voor dat zij een richting voor zichzelf kunnen bepalen. Datzelfde geldt voor medewerkers en klanten. Of je nu HR-adviseur of therapeut bent, jouw coaching helpt mensen om hun pad te vinden.

Maar er zijn nog meer voordelen. Door jouw coaching blijven mensen gefocust, benutten ze hun volledige potentieel en krijgen ze objectieve feedback waarmee ze verder kunnen groeien. En eh, levert het jou nog iets op? Natuurlijk. Als coach is het je werk (of een deel daarvan) om anderen te helpen met hun persoonlijke ontwikkeling. Wanneer dat lukt, krijg jij er een flinke dosis voldoening voor terug, en dat is misschien wel het mooiste onderdeel van je baan.

Coachingsvaardigheden ontwikkelen

Ben jij nog niet zo goed in anderen trainen of kwamen de valkuilen van coaching je bekend voor? Maak je dan geen zorgen. Je kunt namelijk van alles doen om jouw coachingsvaardigheden te boosten. Kijk maar mee:

• Luister actief. Focus je volledig op degene die je coacht, leg je telefoon weg en maak oogcontact. Gebruik ook open lichaamstaal, zoals knikken en glimlachen, om te laten zien dat je echt luistert. Vat regelmatig samen wat de ander zegt, zodat je zeker weet dat je het goed begrijpt. Stel daarnaast open vragen als ‘Wat bedoel je precies?’ en ‘Hoe voel je je daarbij?’.
• Geef constructieve feedback. Begin altijd met iets wat goed ging, zodat de ander zich op z’n gemak voelt. Geef vervolgens specifieke feedback, bijvoorbeeld door te zeggen wat anders had gekund. Sluit af met een compliment of aanmoediging, zodat de coachee met een goed gevoel aan de slag gaat met jouw tips.
• Geef niet te veel input. De coachee moet het vroeg of laat ook zonder jouw hulp kunnen doen. Daarom is het belangrijk dat je niet te veel input geeft. Moedig de ander aan om zelf oplossingen te bedenken en beslissingen te maken en complimenteer de coachee als ie initiatief toont.

Coachingsvaardigheden aantonen

We snappen dat je staat te trappelen om zelf aan de slag te gaan met coachen. Maar daarvoor moet je natuurlijk wel eerst een toffe baan scoren. Kies dus een leuke vacature uit, knutsel je cv in elkaar en schrijf een killer motivatiebrief. Word je uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek? Nice, dan zit er nog maar een ding op: de werkgever ervan overtuigen dat jij een ster bent in coachen. Dat kan op allerlei manieren, maar om je een beeld te geven, vind je hieronder twee voorbeelden:

Coachingsvaardigheden aantonen: voorbeeld 1

‘Tijdens mijn stage op een basisschool werkte ik met een leerling die moeite had met rekenen en daardoor faalangst ontwikkelde. Door hem een-op-een te begeleiden, zijn sterke punten te benadrukken en geduldig te coachen, zag ik na enkele weken vooruitgang in zowel zijn rekenvaardigheden als zelfvertrouwen.’

Coachingsvaardigheden aantonen: voorbeeld 2

‘Als sportcoach hielp ik een cliënt met motivatieproblemen door een persoonlijk trainingsplan te maken. Ik gaf motiverende feedback en liet hem kleine successen vieren. Hierdoor verbeterde zijn conditie en kreeg hij meer vertrouwen in zijn eigen kunnen.’

Key takeaways

• Betekenis: coachen houdt in dat jij anderen helpt bij hun ontwikkeling.
• Voorbeeld: je bent een goede coach als je actief luistert, vragen stelt, de coachee aanmoedigt eigen oplossingen te vinden en emoties en signalen oppikt zonder oordeel.
• Valkuil: valkuilen van coachen zijn te veel praten, je eigen meningen en oordelen delen en de taken van de coachee overnemen.
• Belang: door anderen te coachen, help jij hen met hun persoonlijke ontwikkeling, en dat levert jou dan weer een flinke dosis voldoening op.
• Ontwikkelen: ontwikkel je coachingsvaardigheden door actief te luisteren, constructieve feedback te geven en je eigen meningen en oordelen achterwege te laten.

Klaar om te solliciteren?