Prestatiebeloning

Wat is een prestatiebeloning?

De naam verklapt het eigenlijk al: een prestatiebeloning, ook wel prestatieloon genoemd, is een beloning voor werknemers gekoppeld aan prestaties, resultaten of behaalde doelen. Denk aan een bonus, loonsverhoging, variabel loon of winstdeling. Als werkgever kun je prestatiebeloningen opnemen in de secundaire arbeidsvoorwaarden. Slim, want zo weten werknemers waarvoor ze het doen en voorkom je vervelende misverstanden, teleurstellingen en conflicten.

Prestatiebeloningen zijn in te delen in twee categorieën: individuele en collectieve beloningen. Bij een individuele prestatiebeloning beloon je medewerkers op basis van hun persoonlijke, individuele prestaties. Je geeft iemand bijvoorbeeld een bonus na het behalen van een gestelde target. Met een collectieve prestatiebeloning beloon je een team of groep medewerkers voor hun gezamenlijk behaalde prestaties. Denk aan winstdeling of een afdelingsbonus. Meer voorbeelden van prestatieloon vind je hieronder.

Prestatiebeloning voorbeelden

Grote kans dat je inmiddels aardig in de gaten hebt hoe je je medewerkers extra kunt belonen voor hun knappe werk. Toch zijn er meer soorten prestatiebeloningen dan je misschien denkt, want het blijft niet bij een bonus of een loonsverhoging. We zetten de meest voorkomende voorbeelden voor je op een rij.

• Daar is ie toch weer: de bonus. Hierbij geef je een werknemer die goed (nee, uitmuntend) presteert of een doel heeft behaald, eenmalig extra moneys bovenop het standaard salaris.
• Met een variabel loon heeft je werknemer voor een deel zelf in de hand hoeveel ie verdient. Dat zit zo: je geeft hierbij bovenop het basisloon een klein percentage (denk aan 2 tot 10 procent) extra loon wanneer je werknemer bijvoorbeeld de maandtarget haalt.
• Je kunt ook afspreken dat je je werknemer een bepaald bedrag of percentage geeft voor elk verkocht product of afgesloten contract. Dit heet provisie.
• Was je werknemer buitengewoon lekker op dreef dit jaar? Beloon diegene structureel met een (extra hoge) loonsverhoging.
• Een andere vorm van prestatiebeloning is winstdeling. Werknemers krijgen dan een vast bedrag of percentage van de gemaakte winst als beloning voor een topjaar.
• Prestatieloon hoeft niet altijd geld te zijn. Je kunt medewerkers ook een cadeau geven als je blij met ze bent. Wat dacht je van een sportabonnement of over de top kerstpakket?

Prestatiebeloning voor- en nadelen

Het werken met prestatiebeloningen levert zowel medewerkers als organisaties het een en ander op. Maar let op voor de valkuilen, want die zijn er ook.

Voordelen prestatiebeloning

• Verhoogde betrokkenheid. Met een extraatje laat je als werkgever zien dat je je werknemers waardeert. Ook betrek je medewerkers op deze manier meer bij de doelen van het bedrijf. Twee dingen die de medewerkersbetrokkenheid vergroten.
• Betere prestaties. Een prestatiebeloning is een mooie manier om medewerkers te motiveren en stimuleren om net een stapje extra te zetten. En dat zorgt dan weer voor een hogere productiviteit en betere bedrijfsresultaten.
• Talentbehoud. Een beloning zorgt er vaak voor dat medewerkers zich gezien en gewaardeerd voelen. En da’s heel belangrijk als je je personeel wilt behouden op deze krappe arbeidsmarkt.
• Competitieve bedrijfscultuur. Een beetje competitie killed nobody. Sterker nog, het kan zorgen voor een bedrijfscultuur waarin uitdaging, goed presteren en continue verbetering centraal staan.

Nadelen prestatiebeloning

• Grote verschillen tussen medewerkers. Wanneer je met een prestatieloon werkt, kan het dat de ene werknemer straks een stuk meer verdient dan de andere. Houd goed in de gaten dat dit niet zorgt voor ontevredenheid, demotivatie of conflicten onder je medewerkers.
• Kortetermijnfocus. Grote kans dat een medewerker zich uitslooft om een target te behalen als daar een mooie beloning aan verbonden is. Dat klinkt top, maar is niet meer zo mooi als dat ten koste gaat van de kwaliteit van het werk of de langetermijnstrategie van de organisatie.
• Ongezonde competitie en stress. Een te grote focus op prestaties en de beloning die daaraan vasthangt kan leiden tot ongezonde competitie tussen werknemers, stress en zelfs burn-outs. Dat moet je niet hebben.
• Hoge kosten. Pas op met enorme prestatiebeloningen, want die kunnen ten koste gaan van je winst. Ga daarom op zoek naar de juiste balans. Wat leveren de beoogde targets je op en wat kun je daarvan uitkeren aan je medewerkers?

Prestatiebeloning en belasting

Het verbaast je vast niet dat je met de Belastingdienst te maken krijgt wanneer je een prestatiebeloning uitdeelt. De regels? Prestatieloon wordt gezien als loon, en dus moet je er in principe gewoon loonbelasting en sociale premies op inhouden en afdragen. Je kunt er als werkgever ook voor kiezen om de belasting zelf te dragen door middel van een eindheffing. Zo valt de beloning netto hoger uit voor je medewerker. Een eindheffing is vooral gebruikelijk bij eenmalige beloningen, zoals een bonus of geschenk.

Prestatieloon invoeren? Houd hier rekening mee

Wil je met een prestatiebeloning gaan werken? Check deze 5 aandachtspunten voordat je jouw nieuwe beloningssysteem invoert.

1. Koppel je de hoogte van het salaris aan prestaties? Zorg er dan voor dat het loon nooit onder het wettelijk vastgestelde minimum komt. Je bent verplicht om je medewerkers dat te betalen, ook als ze niet goed presteren.
2. Stel duidelijke voorwaarden op. Om teleurstellingen, conflicten en nog meer narigheid te voorkomen, is het belangrijk dat zowel de beloning als de verwachte prestaties helder zijn. Pas de beloning ook nooit zomaar tussentijds aan.
3. Over duidelijkheid en prestaties gesproken: leg elk jaar in overleg met je medewerkers nieuwe doelen vast. Zorg ervoor dat ze objectief en als het even kan te meten zijn.
4. Duidelijke, meetbare doelen stellen is niet voor elke functie haalbaar. Bovendien hebben niet alle medewerkers een financiële prikkel nodig. Vraag je dus goed af voor welke medewerkers je een prestatieloon kunt en wilt invoeren.
5. Je las hierboven al dat een prestatiebeloning voor- én nadelen heeft. Denk goed na wat voor effecten zo’n beloning binnen jouw bedrijf kan hebben en of die opwegen tegen de voordelen.

Key takeaways

• Een prestatiebeloning of prestatieloon is een beloning die je als werkgever aan werknemers geeft op basis van hun prestaties, resultaten of behaalde doelen.
• Er zijn zowel collectieve als individuele prestatiebeloningen. Voorbeelden hiervan zijn een bonus, cadeau, variabel loon, provisie, loonsverhoging en winstdeling.
• Een prestatiebeloning heeft voor- en nadelen. Voordelen zijn een verhoogde betrokkenheid, betere prestaties, talentbehoud en een competitieve bedrijfscultuur. Nadelen zijn grote verschillen tussen werknemers, kortetermijnfocus, ongezonde competitie en stress en hoge kosten.
• Als werkgever moet je op een prestatiebeloning gewoon loonbelasting en sociale premies inhouden en afdragen. Je kunt ervoor kiezen deze belasting zelf te dragen door middel van een eindheffing.