Competentie: omgevingsbewustzijn

Omgevingsbewustzijn betekenis

Omgevingsbewustzijn is een hele brede competentie, dus misschien heb je deels een idee van wat dit betekent. Maar wat is omgevingsbewustzijn in z’n geheel? Als je omgevingsbewust bent, ben je alert op alles wat er om je heen gebeurt. Je bent dus niet alleen met jezelf en je eigen taken bezig. In de context van werk houdt dit in dat je rekening houdt met je collega’s, maar je ook bewust bent van ontwikkelingen in het bedrijf, in jouw branche en in de maatschappij. Je ziet dus the bigger picture, om het even makkelijk te zeggen.

Sommige mensen zijn erg nieuwsgierig naar de wereld om hun heen en dus omgevingsbewust van nature. Dan is het dus een persoonlijke eigenschap. Maar je kunt dit ook oefenen en omgevingsbewuster worden, daarom wordt omgevingsbewustzijn ook wel gezien als competentie.

Ben je juist totaal niet omgevingsbewust, dan ben je een tikje geïsoleerd en misschien zelfs wat egocentrisch. Niet altijd erg, want vaak ben je dan ook gefocust en zelfstandig. Het is dus een kwestie van de juiste balans vinden.

Vergelijkbare competenties

Heb je het over omgevingbewustzijn in de zin van rekening houden met je collega’s? Dan komt daar een stukje empathie en inlevingsvermogen bij kijken. Dat heb je nodig om de mening van jouw collega’s te begrijpen. Doe je daar nog een stapje bovenop, dan ontwikkel je aanpassingsvermogen en vind je het ook niet erg om je aan te passen aan jouw omgeving.

Maar we zeiden het al: omgevingsbewustzijn heeft ook te maken met up-to-date blijven in jouw vakgebied en weten wat er speelt in de organisatie en de samenleving. Dat lijkt weer op de competentie visie. Als je visie hebt, heb je een beeld bij het grotere geheel en kun je doelen stellen op de lange termijn die daarbinnen passen. Maar om plannen voor de toekomst te kunnen maken, moet je natuurlijk eerst weten wat er in het heden speelt. Daar komt omgevingsbewustzijn om de hoek kijken. Je moet dus omgevingsbewust zijn om de competentie visie te ontwikkelen.

Voorbeelden van omgevingsbewustzijn

Dus eh, hoe zit het met jou? Chill jij het liefst lekker in je bubbel of ben jij er allang buiten gestapt? Als je je in deze punten herkent, ben je omgevingsbewust:

• Interesse hebben in de ontwikkelingen binnen je vakgebied.
• Graag meer willen weten over allerlei onderwerpen binnen je vakgebied.
• Netwerkbijeenkomsten of congressen (willen) bezoeken die inzicht geven in je vakgebied.
• Ontwikkelingen kunnen toepassen in jouw functie.
• De impact van ontwikkelingen op jouw werk kunnen begrijpen.
• Op de hoogte zijn van het nieuws in de samenleving.
• Weten hoe het er (financieel) voorstaat binnen het bedrijf.
• Weten hoe het gaat met en wat er speelt bij je collega’s.
• Ook contact hebben met collega’s buiten je eigen afdeling.
• Interesse hebben in de bedrijfscultuur en werkwijze binnen de hele organisatie.
• Altijd klaarstaan voor collega’s om te helpen.
• Bij een nieuwe baan snel doorhebben hoe een bedrijf in elkaar steekt.

Omgevingsbewustzijn valkuilen

Ben jij heel omgevingsbewust? Pas dan op dat je jezelf niet uit het oog verliest. Het is namelijk lastig om met alles en iedereen rekening te houden. Probeer hier dus een balans in te vinden: luister naar de belangen van anderen, maar vergeet niet dat jouw eigen belang net zo zwaar meetelt. En eh, trap ook niet in de valkuil van altijd up-to-date willen zijn. Laat je werk in het weekend en ’s avonds lekker los, want die rust in je hoofd heb je nodig. Je wilt niet dat je work-life balance eronder gaat lijden, toch?

Waarom is omgevingsbewustzijn belangrijk?

Als je omgevingsbewust bent, heb je een beeld van het totaalplaatje. Je begrijpt de invloed van jouw werk op de rest van het bedrijf. Plus, je bent op de hoogte van veranderingen binnen de branche of in de samenleving, waardoor je jouw werk relevanter kunt maken. Fijn, want dit geeft je meer voldoening in je werk. En zeg nou zelf: je werkt een stuk gemotiveerder als je weet waar je het voor doet, toch? Deze competentie is daarom onmisbaar als je manager of team lead bent, maar eigenlijk profiteer je er in elke functie van.

Omgevingsbewustzijn ontwikkelen

Heb je moeite met die helicopterview te krijgen? Tuurlijk heeft de ene persoon van nature een groter omgevingsbewustzijn dan de ander. Maar het is ook een kwestie van oefenen. Dit is hoe je jouw omgevingsbewustzijn kunt ontwikkelen met een paar simpele tips:

• Abonneer je op nieuwsbrieven of tijdschriften. Ja, as simple as that. Vergeet ze alleen niet te lezen, want dan raken ze ondergesneeuwd in je mailbox. Plan bijvoorbeeld elke vrijdag een uurtje in om te lezen.
• Praat met je collega’s na over vergaderingen. Vooral na grote gebeurtenissen, zoals een kwartaalmeeting of de laatste update van het jaar. Zo peil je hun meningen en ga je hun gedachtegangen beter begrijpen.
• Blijf up-to-date met het nieuws. Of je nu elke dag het achtuurjournaal kijkt of ’s ochtends in de trein door je favo krant scrolt: het maakt niet uit, zolang je het nieuws maar volgt. Zo weet je wat er in de samenleving speelt en hoe je daar op in kunt spelen tijdens je werk.
• Verdiep je in de resultaten van het bedrijf. Misschien heb je geluk en deelt het management eens in de zoveel tijd de bedrijfsresultaten. Dan is het een kwestie van de info goed doornemen en deze echt proberen te begrijpen. Anders moet je zelf op onderzoek uit. Vraag aan je manager hoe het ervoor staat en of je hier meer over mag weten.

Zo zie je maar: omgevingsbewustzijn ontwikkelen is een kwestie van informatie opzuigen. Over het bedrijf, je collega’s, het vakgebied, de samenleving … Wees dus nieuwsgierig en je wordt vanzelf bewuster van jouw omgeving.

Omgevingsbewustzijn aantonen

Misschien solliciteer je op een leidinggevende job, of is omgevingsbewustzijn heel belangrijk voor de inhoud van de functie (denk: journalist, tekstschrijver, zorgmedewerker …). Dan is het een goed idee om deze competenties tussen de vaardigheden op je cv te zetten. Maar bedenk dan ook waaruit blijkt dat jij zo omgevingsbewust bent. Oftewel: kom met voorbeelden. Zet ze in je motivatiebrief, of bereid ze voor zodat je ze kunt noemen tijdens je sollicitatiegesprek.

Omgevingsbewustzijn aantonen: voorbeeld 1

‘Bij mijn vorige baan als verpleegkundige stond ik altijd bekend als dé persoon die op de hoogte was van alle nieuwtjes in de branche. Mijn collega’s kwamen naar me toe als ze tips nodig hadden voor nieuwsbladen om zich op te abonneren en ik hield hen in pauzes en korte meetings op de hoogte van belangrijke ontwikkelingen.’

Omgevingsbewustzijn aantonen: voorbeeld 2

‘Ik vind het fijn om op de hoogte te zijn van de bedrijfsresultaten. Bij mijn vorige job keek ik daarom altijd uit naar de kwartaalmeetings. Ik deed altijd mijn best om de cijfers te begrijpen en stelde vragen als ik het niet begreep. Hierdoor heb ik goed geleerd hoe bedrijven in elkaar steken en wat voor impact mijn werk kan hebben.’

Key takeaways

• Betekenis: omgevingsbewustzijn betekent dat je alert bent op wat er om je heen gebeurt, dus bij je collega’s, binnen het bedrijf, in de maatschappij en binnen je vakgebied.
• Voorbeeld: iemand die omgevingsbewust is, heeft bijvoorbeeld interesse in de ontwikkelingen in het vakgebied en kan deze toepassen binnen de functie.
• Valkuil: pas op dat je jezelf en je eigen belangen niet uit het oog verliest als je omgevingsbewust bent.
• Belang: omgevingsbewustzijn is belangrijk, want je begrijpt het totaalplaatje van jouw werk en weet waar je het voor doet, dus je haalt er meer voldoening uit.
• Ontwikkelen: ontwikkel je omgevingsbewustzijn door je te verdiepen in de resultaten van het bedrijf waar je werkt en up-to-date te blijven met nieuwtjes.

Klaar om te solliciteren?