Logisch denken

Wat is logisch denken?

Logisch denken of logisch redeneren houdt in dat je op een logische en systematische manier redeneert, verbanden legt en patronen herkent en zo tot een logische en verstandige conclusie komt. Als je logisch denkvermogen hebt, neem je beslissingen op een rationele en geordende manier en los je problemen makkelijk en efficiënt op.

Logisch denken heeft verschillende tegenpolen, afhankelijk van de context. Een daarvan is irrationeel denken. Dan neem je beslissingen of trek je conclusies op basis van emoties en impulsen, zonder logische redenering of bewijs. Een andere tegenpool is intuïtief denken. Dan vertrouw je op je instinct of onderbuikgevoelens in plaats van op analyse en bewijs. Ook chaotisch denken staat lijnrecht tegenover logisch nadenken. Daarbij denk je zo onsystematisch en ongeorganiseerd, dat je verbanden en patronen totaal niet herkent.

Vergelijkbare competenties

Logisch denken heeft veel weg van analytisch denken. Misschien denk je zelfs dat het synoniemen zijn. Maar er is een klein verschil. Als je analytisch te werk gaat, ontleed je ingewikkelde informatie om de onderliggende patronen en verbanden te begrijpen. Bij logisch redeneren verbind je juist informatie om zo conclusies te trekken. Deze twee skills kunnen dus eigenlijk niet zonder elkaar: analytisch denken helpt je om de complexiteit van situaties te begrijpen, terwijl logisch denken je helpt om weloverwogen beslissingen te nemen op basis van die analyse.

Er is ook een link tussen logisch redeneren en oplossingsgericht werken. Als je probleemoplossend bent ingesteld, zie je snel mogelijke oplossingen, weeg je makkelijk de voor- en nadelen daarvan af en kies je de beste aanpak op basis van logisch redeneren. Kortom: logisch denken biedt de mentale tools die nodig zijn om problemen effectief op te lossen. Het liefst bezit je dus beide competenties, want ze versterken elkaar.

Voorbeelden van logisch denken

Twijfel je hoe het zit met jouw logisch denkvermogen? Dat vogel je binnen de kortste keren uit met onze checklist. Hoe meer kenmerken van logisch denken je afvinkt, hoe logischer jouw brein denkt. Mensen die logisch redeneren:

• Zijn nieuwsgierig en stellen vragen.
• Zijn georganiseerd en systematisch in aanpak.
• Verzamelen en analyseren relevante informatie.
• Splitsen informatie op in kleinere onderdelen.
• Leggen verbanden tussen verschillende stukken informatie.
• Herkennen patronen en trends in gegevens.
• Wegen voor- en nadelen van verschillende opties af.
• Onderscheiden hoofd- en bijzaken van elkaar.
• Maken overwogen beslissingen op basis van logica en bewijs.
• Staan open voor verschillende perspectieven.
• Bouwen argumenten helder en gestructureerd op.
• Herkennen drogredenen en denkfouten.

Valkuilen van logisch denken

Pas je op dat je niet té veel vertrouwt op je logica? Je negeert dan andere belangrijke aspecten van het denken. Emoties, intuïtie en creativiteit bieden bijvoorbeeld ook waardevolle inzichten. Dubbelcheck daarnaast altijd of de informatie die je gebruikt wel klopt. Je redenering kan nog zo logisch lijken, je hebt er weinig aan als blijkt dat je conclusies trekt op basis van onvolledige, onjuiste of verouderde info.

Waarom is logisch denken belangrijk?

Het is zowel in je dagelijks leven als op je werk handig als je logisch kunt nadenken. Het helpt je om efficiënt problemen op te lossen en weloverwogen beslissingen te nemen. Omdat je dat doet op basis van feiten en data en niet aan de hand van emoties, kun je al je acties, conclusies en beslissingen goed onderbouwen. En wanneer emoties wel een keer de overhand nemen, zorg je er met logisch redeneren voor dat je toch zonder stress een goed doordachte beslissing neemt.

Logisch redeneren oefenen

Wist je dat je kunt leren logisch denken? Logisch redeneren is namelijk geen aangeboren talent, maar een skill die je kunt trainen. Dus hup, oefenen jij.

• Maak ‘logische’ puzzels. Sudoku’s, kruiswoordpuzzels, logische reeksen en andere breinbrekers dagen je uit om patronen te herkennen, verbanden te leggen en problemen op te lossen met behulp van logica. Die train je zo dus lekker.
• Pas logisch denken toe in je dagelijks leven. Bijvoorbeeld bij het oplossen van problemen, het nemen van beslissingen en het analyseren van informatie die je tegenkomt. Is je afvoer bijvoorbeeld verstopt? Bel niet meteen de loodgieter, maar vraag je af wat er niet werkt, wat nog wel en wat de oorzaak kan zijn. Zo dwing je jezelf om logisch te denken en het probleem methodisch aan te pakken, ook al heb je de oplossing misschien niet.
• Zoek een denkpartner. Eentje met wie je lekker kunt discussiëren. Let op dat je je mening goed onderbouwt met feiten en een logische redenatie, en luister naar de tegenargumenten.
• Test hypotheses. Dat kan gewoon in het dagelijks leven. Merk je bijvoorbeeld dat je de laatste tijd erg moe bent? Dat kan verschillende redenen hebben, zoals te weinig slaap, slecht eten of niet genoeg beweging. Pak de mogelijke oorzaken een voor een aan en kijk wat het meeste effect heeft. Zo oefen je met logisch denken en voel je je met een beetje mazzel meteen weer wat fitter.

Logisch denken aantonen

Als je een baan op het oog hebt waarvoor logisch redeneren belangrijk is, wil je natuurlijk met deze competentie shinen tijdens het solliciteren. Dat lukt het best als uit je antwoorden en gedrag blijkt dat jij inderdaad een groot logisch denkvermogen hebt. Krijg je bijvoorbeeld praktijkvragen tijdens het sollicitatiegesprek? Laat dan zien hoe je je gedachten ordent en stappen zet om tot een oplossing te komen. Je scoort extra punten als ook je taalgebruik lekker analytisch is. Denk aan woorden als ‘evalueren’, ‘analyseren’, ‘systematisch’, ‘oorzaak-gevolg’ en ‘hypotheses testen’.

Situaties uit je vorige banen of studie waarin je logisch nadenken hebt toegepast doen het ook goed. Denk hier dus alvast over na tijdens de voorbereiding van je sollicitatiegesprek. We hebben twee voorbeelden voor je:

Logisch denken aantonen: voorbeeld 1

‘In mijn vorige functie kreeg ik te maken met een hardnekkige softwarefout die de productiviteit belemmerde. Ik heb toen de symptomen systematisch geanalyseerd om de onderliggende oorzaak te ontdekken. Door deze gestructureerde aanpak kon ik een oplossing toepassen die het probleem volledig verhielp.’

Logisch denken aantonen: voorbeeld 2

‘Bij een groot bouwproject ontdekte ik dat er veel afval was door onnodige verspilling van materialen. Ik heb een analyse uitgevoerd van de snijverliezen en restmaterialen en stelde voor om reststukken op te slaan en opnieuw te gebruiken voor kleinere onderdelen van het project. Dit zorgde voor een flinke kostenbesparing en verminderde het materiaalafval met 20%.’

Key takeaways

• Betekenis: logisch denken betekent dat je logisch, systematisch en helder redeneert.
• Voorbeeld: een systematische aanpak, relevante informatie verzamelen en analyseren, verbanden leggen en beslissingen maken op basis van logica horen bij logisch denken.
• Valkuil: vergeet niet dat emoties, intuïtie en creativiteit ook waardevolle inzichten opleveren.
• Belang: logisch redeneren zorgt ervoor dat je weloverwogen beslissingen neemt en efficiënt problemen oplost.
• Ontwikkelen: je kunt leren logisch denken door te oefenen. Bijvoorbeeld met logische puzzels en door in discussies je mening te onderbouwen met feiten.

Klaar om te solliciteren?