Cao is echt zo’n term die je vast wel eens voorbij ziet komen, maar weet je ook wat dit inhoudt? No worries. Het is helemaal niet gek als je de betekenis van ‘collectieve arbeidsovereenkomst’ niet helemaal kent, zeker niet als je net je eerste baan hebt gescoord. Daarom zijn wij er. We leggen je alles uit over cao’s, van een algemeen verbindend verklaarde cao tot het verschil tussen een minimum cao en een standaard cao. En wat dan als je geen cao hebt? Ook dat komt voorbij. Lees maar mee, dan ben je straks een stukje wijzer.
Op deze pagina
Wat is een cao?
De hamvraag: wat is een collectieve arbeidsovereenkomst (cao) nou eigenlijk? Een cao is een contract waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan. Zo’n collectieve arbeidsovereenkomst is anders dan een ander arbeidscontract, omdat het geldt voor een grote groep mensen. Bijvoorbeeld binnen een groot bedrijf of binnen een sector.
En wat staat er dan precies in een cao? Denk aan afspraken over:
Good to know: de cao-afspraken zijn altijd beter dan het wettelijk minimum. Zo staan er bijvoorbeeld meer vakantiedagen in dan de wettelijke vakantiedagen. Daarom is het dus goed nieuws als er een cao voor jou geldt.
Welke cao heb ik?
80% van alle werknemers vallen onder een cao. Waarschijnlijk jij dus ook. Maar hoe kom je er nou achter welke cao voor jou geldt? Easy: check je contract. Daar staat het meestal in. Je kunt het natuurlijk ook aan je manager vragen. Via de FNV kun je trouwens heel makkelijk opzoeken welke cao voor jou geldt. Het enige wat je dan hoeft te doen, is je bedrijfsnaam invullen.
Ben je uitzendkracht via YoungCapital?
Dan val je onder de ABU cao.
Standaard cao vs. minimum cao
Er is een verschil tussen een standaard cao en een minimum cao. Bij een standaard cao mag een bedrijf niet afwijken van de afspraken in de cao. Zo moet het salaris precies zo hoog zijn als in de cao staat.
Bij een minimum cao mag een bedrijf wél afwijken van de afspraken in de cao. Maar let op: dit mag alleen in jouw voordeel zijn. Zo mag je dus een hoger salaris krijgen dan in de cao staat, maar nooit lager.
Of jouw cao een standaard of minimum cao is, staat op een van de eerste pagina’s van de cao-tekst aangegeven. Let op woorden als ‘standaardkarakter’ of ‘minimumbepalingen’, dan herken je het snel genoeg.
| Standaard cao | Bedrijf mag niet afwijken van de afspraken in de cao. |
| Minimum cao | Bedrijf mag alleen afwijken van de afspraken in de cao als het in het voordeel van de werknemer is. |
Bedrijfstak cao vs. ondernemings-cao
Een bedrijfstak cao geldt binnen een bepaalde bedrijfssector. Dit is bijvoorbeeld de cao VVT (Verpleeg-, Verzorgingshuizen & Thuiszorg). Deze cao geldt dus niet voor één, maar voor meerdere verpleeghuizen, verzorgingshuizen en thuiszorgorganisaties in Nederland. Een ondernemings-cao geldt juist binnen één bedrijf. Een voorbeeld van een ondernemings-cao is die van Philips of ABN AMRO. Dit soort bedrijven zijn zo groot, dat ze hun eigen cao hebben.
| Bedrijfstak cao | Geldt voor meerdere bedrijven binnen één sector. |
| Ondernemings-cao | Geldt binnen één bedrijf. |
Algemeen verbindend verklaarde cao
Ooit gehoord van een algemeen verbindend verklaarde cao? Als een cao algemeen verbindend verklaard (avv) is, betekent dit dat alle werkgevers binnen de sector zich moeten houden aan de afspraken uit deze cao. Zelfs als zij de cao niet zelf hebben afgesloten met een werknemersorganisatie. Maar eh, welke cao’s zijn dan allemaal algemeen verbindend verklaard? Goed nieuws voor jou: dat zijn bijna alle bedrijfstak cao’s. Op de website van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vind je een compleet overzicht van alle avv cao’s.
Welke cao's zijn er?
Er zijn te veel soorten cao’s om op te noemen. Via de website van het FNV kun je heel makkelijk alle cao’s vinden. Om je een idee te geven, zijn dit een paar van de bekendste:
| Cao | Standaard of minimum cao |
|---|---|
| Cao Metaal en Techniek | Minimum |
| Cao Rijk | Standaard |
| Cao VVT | Minimum |
| Cao Ziekenhuizen | Standaard |
| Cao Metalektro | Minimum |
| Cao GGZ | Standaard |
| Cao Gehandicaptenzorg | Minimum |
| Cao Kinderopvang | Minimum |
| Cao Bouw en Infra | Standaard |
| Cao UMC | Standaard |
| Cao Technische Groothandel | Minimum |
| Cao Jeugdzorg | Minimum |
| Cao Woondiensten | Minimum |
| Cao Motorvoertuigen | Minimum |
| Cao Beveiliging | Standaard |
| Cao Schoonmaak | Minimum |
| Cao Hoveniers | Minimum |
| Cao Musea | Minimum |
| Cao Timmerindustrie | Minimum |
| Cao Supermarkten | Minimum |
| Cao Open Teelten | Minimum |
| Cao Houthandel | Minimum |
| Cao Uitzendkrachten | Minimum |
| Cao Grafimedia | Minimum |
| Cao Bakkersbedrijf | Minimum |
| Cao Glastuinbouw | Minimum |
| Cao Hibin | Minimum |
| Cao Openbare Bibliotheken | Minimum |
| Cao Zwembaden | Minimum |
| Cao Transport en Logistiek | Standaard |
Geen cao
Wat nou als een bedrijf geen cao heeft? Dit komt niet heel vaak voor, maar is wel mogelijk. Werken zonder cao is niet per se een issue, zolang je maar wel een contract hebt. Daarin maak je zelf afspraken met je werkgever over je arbeidsvoorwaarden. Natuurlijk moet het bedrijf zich altijd houden aan wettelijke afspraken, bijvoorbeeld het minimumloon, het minimum aantal wettelijke vakantiedagen en de arbeidstijdenwet.
Wat als werkgever zich niet aan cao houdt?
Stel je voor: je werkgever houdt zich niet aan de cao. Da’s een nasty probleem, maar gelukkig is een bedrijf verplicht om de cao-afspraken na te komen. Dit betekent dat jij de werkgever hierop mag aanspreken. Ga samen in gesprek, want wie weet vatten jullie de tekst in de cao op verschillende manieren op. Komen jullie er niet uit? Neem dan contact op met de cao-partij of het Juridisch Loket.
Key takeaways
- Een cao is een contract voor een grote groep werkenden, waarin afspraken over arbeidsvoorwaarden staan.
- Een ondernemings-cao geldt binnen één groot bedrijf en een bedrijfstak cao geldt bij meerdere bedrijven binnen dezelfde sector.
- Bij een standaard cao mag een bedrijf niet afwijken van de afspraken. Bij een minimum cao mag een bedrijf afwijken als dit in het voordeel van de werknemer is.
- Als een cao algemeen bindend verklaard is, betekent dit dat alle werkgevers binnen een sector verplicht zijn om zich aan de afspraken in de cao te houden.
- Check in je contract welke cao voor jou geldt of vraag het na bij je manager.
- Ga in gesprek met je werkgever of neem contact op met een cao-partij of het Juridisch Loket als je werkgever zich niet aan cao-afspraken houdt.
Klaar om te solliciteren?
Veelgestelde vragen
-
Wat betekent cao?
-
Wat is het verschil tussen een arbeidsovereenkomst en een cao?
-
Is een cao wettelijk verplicht?
-
Wat betekent het als een cao algemeen verbindend verklaard is?
-
Hoe weet ik of een bedrijf een cao heeft?
-
Welke cao geldt voor mij?
-
Is cao altijd leidend?
-
Wat is de grootste cao van Nederland?
Cao staat voor ‘collectieve arbeidsovereenkomst’. Dit is heel simpel gezegd een contract met arbeidsvoorwaarden die voor een groep mensen geldt.
Een arbeidsovereenkomst is voor jou als individuele werknemer. Een cao is een contract met afspraken die voor een grotere groep mensen geldt.
Nee, er zijn bedrijven die geen cao hebben. Maar rond de 80% van alle werknemers in Nederland hebben wél een cao.
Als een cao algemeen bindend verklaard is, betekent dit dat alle bedrijven binnen die sector verplicht zijn om zich aan de afspraken in de cao te houden.
Dat staat in je contract, of je kunt het navragen bij je werkgever.
Da’s afhankelijk van het bedrijf waar je werkt of de sector waar je in werkt. Check je contract, daar staat het meestal in. Ook kun je online vinden met welke cao jouw bedrijf werkt.
Yes, als jouw werkgever met een standaard cao werkt, moet ie zich exact aan de cao-afspraken houden. Is het een minimum cao, dan mag ie wel betere arbeidsvoorwaarden bieden, maar nooit slechtere.
Dat is de cao VVT (Verpleeg-, Verzorgingshuizen en Thuiszorg). Hier vallen een hele hoop zorgorganisaties onder.