Groepsdynamiek

Wat is groepsdynamiek?

Groepsdynamiek gaat over de processen, interacties en relaties tussen mensen in een groep. Het heeft te maken met hoe ze op elkaar en de leider van de groep reageren, hoe ze met elkaar omgaan en hoe ze samenwerken. Elke groep heeft een eigen dynamiek. Niet alleen teams op werk, maar bijvoorbeeld ook families, vriendengroepen, sportteams en schoolklassen. Groepsdynamiek is dus een wat bredere term dan teamdynamiek, waarbij de groep altijd samenwerkt aan gezamenlijke doelen. Toch is een positieve groepsdynamiek heel belangrijk op de werkvloer. Hieronder check je waarom.

Waarom is groepsdynamiek belangrijk op het werk?

Een goede groepsdynamiek binnen een vriendengroep levert memorabele avonden op. Op het werk zit dat net even anders. Tuurlijk is een positieve dynamiek ook daar goed voor de sfeer, maar da’s nog niet alles.

• Een positieve groepsdynamiek zorgt vaak voor een betere samenwerking binnen het team. En dat zorgt er dan weer voor dat de efficiëntie en productiviteit omhoog schieten en doelen makkelijker worden behaald.
• Het gevoel om bij een leuk team te horen kan ervoor zorgen dat medewerkers zich gemotiveerder en meer betrokken voelen.
• Conflicten horen erbij. Maar als het goed zit met de groepsdynamiek, is het makkelijker om problemen te begrijpen en op te lossen.
• Hoe beter de dynamiek, hoe creatiever en innovatiever het team meestal is. Teamleden die zich goed en op hun gemak bij elkaar voelen vinden het namelijk makkelijker om hun ideeën te delen en samen te brainstormen.
• Een fijne vibe binnen het team maakt het leuker om naar werk te gaan. Het zorgt voor een hogere werknemerstevredenheid en mogelijk zelfs minder ziekteverzuim.

Hoe voorkom je een negatieve groepsdynamiek?

Een positieve groepsdynamiek is dus een belangrijk ingrediënt voor een succesvol team. Aan jou als werkgever of manager de taak om negatieve invloeden buiten de deur te houden. Waar moet je op letten?

• Voorkom zwak leiderschap. Daarmee loop je namelijk het risico dat iemand anders uit het team zonder managementkwaliteiten de baas gaat spelen. Met alle gevolgen van dien, van slecht teammanagement tot nutteloze ruzies.
• Een angstcultuur is wel het laatste wat je wilt binnen je organisatie. Het verbaast je vast niet dat een onveilige werksfeer, intimidatie en machtsmisbruik de groepsdynamiek niet ten goede komen. Maar er kan ook sprake zijn van een mildere vorm van angst. Bijvoorbeeld wanneer medewerkers bang zijn voor harde kritiek en daardoor veel jaknikken. Deze voorbeelden mogen dan milder zijn, ze zijn niet minder toxic. Het is dus belangrijk dat je hier scherp op bent.
• Monitor de werkdruk en ondersteun je teamleden waar nodig. Te veel werkstress is nooit goed, maar draagt vaak ook nog eens bij aan een negatieve groepsdynamiek.

Kijk uit voor rotte appels. Daarmee bedoelen we teamleden die in hun eentje de sfeer binnen het team bepalen. Of beter gezegd: die de goede sfeer verpesten. Pas bijvoorbeeld op voor:

• De criticaster. Neemt ideeën van andere teamleden nooit serieus of haalt ze zelf neer. Geeft nauwelijks constructieve feedback en betuttelt anderen.
• De komiek. Lijkt gezellig, maar toont eigenlijk vrij irritant gedrag. Is een aandachtstrekker die op ongepaste momenten weer eens een grap maakt. Besteedt meer tijd en energie aan zichzelf dan aan productieve werkzaamheden.
• De agressor. Is het te structureel oneens met anderen. Bekritiseert teamleden met het nodige sarcasme en voelt zich al snel aangevallen wanneer die zelf eens feedback krijgt.
• De dwarsligger. Verzet zich vaak tegen ideeën van de groep, vanwege meningsverschillen of een verborgen agenda (denk aan een promotie die de dwarsligger graag krijgt of het bewust saboteren van een teamlid).
• De vermijder. Vertoont typisch vermijdingsgedrag en heeft doelen die de groep niet of nauwelijks verder helpen. Gaat gespreksonderwerpen uit de weg die verplichtingen met zich meebrengen.

Groepsdynamiek verbeteren: 5 tips

Zin om samen aan een (nóg) betere dynamiek te werken? Als je de groepsdynamiek wilt verbeteren heb je vast iets aan onze tips.

Tip 1: Ken je teamleden

Je team bestaat uit medewerkers die stuk voor stuk een eigen karakter en manier van werken hebben. Misschien heb je de mazzel dat de verschillende persoonlijkheden binnen het team direct goed samengaan, maar vaak kan het geen kwaad om even stil te staan bij wat voor types jullie allemaal zijn. Dat maakt het makkelijker om elkaar te begrijpen en goed samen te werken. Een teamscan kan daarbij helpen. Ga bijvoorbeeld aan de slag met de rollen van Belbin.

Tip 2: Zorg voor duidelijke rollen en verantwoordelijkheden

Een team dat maar wat aanrommelt ontwikkelt vaak een slechte groepsdynamiek. Een duidelijke structuur, doelen en verwachtingen zorgen ervoor dat medewerkers hun rol in de groep begrijpen en kunnen bijdragen aan de gezamenlijke doelen.

Tip 3: Werk aan een feedbackcultuur

Feedback geven (en krijgen) is best spannend. Maar wél heel belangrijk binnen een team. Moedig daarom een feedbackcultuur aan waarin teamleden niet bang zijn om op een constructieve manier feedback aan elkaar te geven en van elkaar te ontvangen. Dat geeft het onderlinge vertrouwen een boost, helpt bij de ontwikkeling van de teamleden én verbetert de samenwerking.

Tip 4: Maak korte metten met issues

Loopt het niet lekker binnen het team? Reageer snel als je merkt dat iets of iemand een negatieve invloed heeft op de groep. Met constructieve feedback maak je medewerkers duidelijk wat voor impact hun gedrag of manier van werken heeft en hoe ze dit positief kunnen veranderen.

Tip 5: Doe aan teambuilding

Voor een positieve groepsdynamiek is meer nodig dan een goede samenwerking. Het is ook belangrijk dat teamleden elkaar vertrouwen. Teambuilding helpt daarbij. Of organiseer een leuk teamuitje waarbij jullie elkaar ook op persoonlijk vlak beter leren kennen.

 

Key takeaways

• Groepsdynamiek gaat over hoe mensen binnen een groep op elkaar reageren, met elkaar omgaan en samenwerken.
• Op het werk is groepsdynamiek belangrijk voor bijvoorbeeld de samenwerking, productiviteit, mate van betrokkenheid en motivatie.
• Aspecten als zwak leiderschap, een angstcultuur en een hoge werkdruk kunnen zorgen voor een negatieve groepsdynamiek.
• Je kunt zelf de groepsdynamiek verbeteren, bijvoorbeeld door problemen binnen het team snel aan te pakken en aan teambuilding te doen.