Ontslaan in proeftijd

Ontslaan tijdens proeftijd, mag dat?

Het korte antwoord: ja, iemand ontslaan in proeftijd mag. En het kan zelfs per direct en zonder reden. Maar let op, want je moet wel aan een aantal voorwaarden voldoen. Namelijk:

• De proeftijd moet rechtsgeldig zijn. Dit betekent onder andere dat het zwart-op-wit staat. In ons artikel over de proeftijd lees je hier meer over.
• Je hebt in principe geen reden nodig, maar je moet wél een schriftelijke reden geven als de medewerker hierom vraagt. Dit heeft diegene mogelijk nodig om een uitkering aan te vragen. De reden hoeft niet te voldoen aan de eisen die normaal gelden bij het ontslaan van medewerkers.
• Je mag iemand in proeftijd niet ontslaan vanwege een beperking, zwangerschap of een chronische ziekte. Dit is discriminatie.

Ontslag bij ziekte in proeftijd

Ontslaan in proeftijd vanwege een chronische ziekte mag dus niet. Maar hoe zit het verder met iemand ontslaan in proeftijd tijdens ziekte? Mag dat nooit? Jawel. Je mag iemand die ziek is tijdens proeftijd ontslag geven. De ziekte mag alleen niet de réden van ontslag zijn. In andere woorden: ontslag tijdens proeftijd wegens ziekte is een no-go. Maar je mag wel iemand ontslaan die in de proeftijd toevallig ziek is geworden, en niet geschikt voor de functie blijkt te zijn. De ziekte heeft daar verder geen invloed op.

Rechten en plichten ontslag in proeftijd

Ontslaan in proeftijd zit net even iets anders in elkaar dan een andere ontslagsituatie. Even op een rijtje:

• Opzegtermijn. Normaal gesproken geldt er een opzegtermijn waarin de medewerker nog bij jouw bedrijf blijft werken. Dit geldt niet in de proeftijd.
• Transitievergoeding. In veel gevallen betaal je als werkgever een transitievergoeding aan de vertrekkende medewerker. In de proeftijd geldt dit alleen als jij het ontslag initieert, niet als de medewerker dat doet.
• UWV en kantonrechter. Bij het ontslaan van een medewerker met een vast contract krijg je al snel te maken met het UWV of zelfs de kantonrechter. Da’s niet het geval bij ontslag in proeftijd. Jullie kunnen dit gewoon samen regelen.
• Reden voor ontslag. Aangezien er geen UWV of kantonrechter aan te pas komt, hoef je ook geen rekening te houden met de rechtsgeldige redenen voor ontslag. Dus: in principe kun je in de proeftijd ontslag zonder reden geven. Maar let op, want je moet toch een reden zwart-op-wit zetten als je medewerker hierom vraagt.

Hoe ontsla je iemand in de proeftijd?

Iemand ontslaan in proeftijd doe je meestal wanneer je merkt dat de nieuwe medewerker niet in het team past of toch niet geschikt is voor de functie. Maar hoe pak je dit aan?

1. Beslissing maken. Klinkt logisch, maar het is nogal wat om zo snel de knoop door te hakken. Meestal duurt een proeftijd maar een maand, dus het is belangrijk dat je snel handelt. Onze tip? Ga op tijd in gesprek met jouw teamleden en/of HR. Samen komen jullie wel tot de juiste beslissing.
2. Gesprek voeren. Zodra je de beslissing hebt gemaakt is het zaak dat je direct met de nieuwe medewerker in gesprek gaat. Vertel dat je het contract in de proeftijd wilt beëindigen en vraag wat de medewerker hiervan vindt. In het meest ideale geval is diegene het direct met je eens. Is dat niet het geval? Vervelend, maar de werknemer kan het ontslag niet aanvechten, tenzij je discrimineert. Probeer in ieder geval zo professioneel mogelijk afscheid te nemen. In ons artikel over het ontslaggesprek lees je hoe je dit doet.
3. Reden op papier zetten. Eigenlijk hoeft dit alleen als je medewerker hiernaar vraagt, maar het is wel zo netjes. Deze info heeft diegene namelijk nodig bij het aanvragen van een uitkering. Wees dus een goede werkgever en regel het alvast.
4. Offboarding checklist langslopen. Meestal kun je heel wat stappen overslaan, maar het is toch slim om de offboarding checklist erbij te pakken. Zo vergeet je niks belangrijks, zoals het innemen van de laptop van de zaak. Zorg er ook voor dat je de transitievergoeding netjes regelt.
5. Afscheid nemen. Tja, dan zit het er eigenlijk al op. In principe hoeft je medewerker de volgende dag al niet meer op werk te verschijnen.

Key takeaways

• Iemand ontslaan in proeftijd mag zonder reden en per direct. Er geldt geen opzegtermijn. De proeftijd moet wel rechtsgeldig zijn.
• Je mag een medewerker die ziek is tijdens de proeftijd ook ontslag geven. Maar de ziekte mag niet de reden van ontslag zijn.
• Als de medewerker vraagt om de reden van ontslag zwart-op-wit te zetten, ben je verplicht om dit te doen.
• Je medewerker heeft recht op een transitievergoeding bij ontslag in proeftijd als de beslissing vanuit jou komt.