Bedrijfscultuur modellen

Wat zijn bedrijfscultuur modellen?

Bedrijfscultuur modellen, ook wel organisatiecultuur modellen of gewoon cultuurmodellen genoemd, zijn hulpmiddelen waarmee je jouw bedrijfscultuur kunt omschrijven. Veel modellen onderscheiden een aantal verschillende bedrijfsculturen met tegenovergestelde normen en waarden. Aan de hand van het model bepaal je welke bedrijfscultuur het beste bij jouw bedrijf past. Andere modellen geven juist categorieën die je kunt gebruiken om jouw organisatiecultuur zelf te omschrijven. Het doel van een organisatiecultuur model is in ieder geval om meer inzicht te krijgen in jouw bedrijf en de normen en waarden die er heersen. Het is ook de eerste stap in het proces om je bedrijfscultuur te veranderen.

Hoe gebruik je een bedrijfscultuur model?

Als je een bedrijfscultuur model gebruikt om jouw organisatiecultuur te beschrijven, let dan op het volgende:

• Een model is theoretisch. Dat betekent dat het bijna nooit perfect overeenkomt met een echt bedrijf. De kans is dus groot dat niet alle punten van een organisatiecultuur model passen bij jouw bedrijf.
• Bedrijfsculturen worden in een model vaak als polar opposites neergezet, maar dat is niet realistisch. Waarschijnlijk ligt jouw bedrijf ergens in het midden van meerdere culturen. Zo kan jouw organisatie prima kenmerken van een familie cultuur én adhocratie cultuur hebben. Zie een model dus liever als een schaal.
• Niet elk bedrijfcultuur model past bij ieder bedrijf. En misschien haal jij er wel meer uit als je meerdere organisatiecultuur modellen met elkaar combineert. Stop je research dus niet bij het eerste beste model.
• Zie de informatie uit bedrijfscultuur modellen als handige handvaten om inzicht te krijgen in jouw bedrijfscultuur. Maar neem de info met een korreltje zout en zie het niet als de enige waarheid. Gebruik ook andere middelen om de organisatiecultuur te onderzoeken, zoals een medewerkerstevredenheidsonderzoek.

Welke organisatiecultuur modellen zijn er?

Bedrijfscultuur modellen zijn er in allerlei soorten en maten. Welke is nou het handigst? Wij zetten een aantal bekende organisatiecultuur modellen voor je op een rijtje. Dan bepaal je het makkelijk zelf.

Cultuurtypologieën van Handy en Harrison

Handy en Harrison onderscheiden vier cultuurtypen binnen organisaties: de rolcultuur, taakcultuur, persooncultuur en machtscultuur. Binnen welke cultuur jouw organisatie valt, is afhankelijk van de machtsspreiding (bottom-up of top-down) en de mate van samenwerking (tussen afdelingen en collega’s) binnen het bedrijf. Handy en Harrison benadrukken dat binnen één organisatie ook meerdere cultuurtypen kunnen bestaan, bijvoorbeeld op verschillende afdelingen.

OCAI-model van Quinn en Cameron

Het bedrijfscultuur model van Quinn en Cameron bestaat ook uit vier typen. Hierbij letten zij op de flexibiliteit (stabiel of flexibel) en oriëntatie (naar binnen of naar buiten toe) van een organisatie. Op basis daarvan ontwikkelden ze het OCAI-model, dat bestaat uit de familie cultuur, adhocratie cultuur, hiërarchische cultuur en markt cultuur. In ons artikel over het OCAI-model lees je meer over de verschillen tussen deze organisatieculturen.

6-D model van Hofstede

Hofstede onderscheidt geen bedrijfsculturen, maar zes cultuurdimensies. Met deze dimensies kun je nagaan welke drijfveren jouw organisatie heeft. Dit help je om de organisatiecultuur nauwkeurig te beschrijven. De cultuurdimensies die Hofstede noemt zijn: machtsafstand, individualisme, masculiniteit, onzekerheidsvermijding, termijn denken en terughoudendheid. Check ons artikel over het model van Hofstede voor meer info over hoe je dit bedrijfscultuur model kunt gebruiken.

Ui-model van Hofstede

Na het 6-D model was Hofstede nog niet klaar; hij ontwikkelde ook het Ui-model. Dit model focust op de uitingsvormen van een bedrijfscultuur. Volgens Hofstede zijn dit symbolen, rituelen en helden. Vervolgens kun je hieruit de waarden van de organisatie halen (de binnenste laag van de ui). Op onze pagina over het Ui-model van Hofstede lees je precies hoe dit werkt.

Wanneer gebruik je welk bedrijfscultuur model?

Tja, dat ligt er maar net aan welk aspect van jouw bedrijfscultuur je wilt onderzoeken. Wil je focussen op de machtsspreiding en samenwerking binnen jouw bedrijf? Dan zijn de cultuurtypen van Handy en Harrison perfect. Het OCAI-model biedt handvaten op het gebied van flexibiliteit en oriëntatie.

Wil je nog dieper in jouw organisatiecultuur duiken? Pak dan het Ui-model en het 6-D model van Hofstede erbij. Daarmee formuleer je namelijk zelf jouw bedrijfscultuur, zonder dat je het indeelt in een specifiek bedrijfscultuur model. En natuurlijk bestaan er nog meer bedrijfscultuur modellen, dus duik zeker eens Google in om inzicht te krijgen in andere mogelijkheden.

Even op een rijtje:

Key takeaways

• Met een bedrijfscultuur model kun je jouw organisatiecultuur onderzoeken en beschrijven.
• Een organisatiecultuur model is theoretisch, dus onthoud dat jouw bedrijf waarschijnlijk afwijkt van het model of kenmerken heeft van meerdere bedrijfsculturen.
• Er bestaan veel verschillende bedrijfscultuur modellen, die allemaal op andere aspecten focussen.
• Op YoungCapital vind je meer info over het OCAI-model van Quinn en Cameron, het model van Hofstede en het Ui-model van Hofstede.
• Welk organisatiecultuur model je het beste kunt gebruiken, hangt ervan af wat je precies wilt leren over jouw bedrijf. Check de tabel hierboven voor een handig overzicht.