Wat is een vakbond?

Vakbond betekenis

Om bij het begin te beginnen: wat is een vakbond precies? Eigenlijk is het niets meer of minder dan een groep werknemers die samen een organisatie vormen. Daardoor staan ze sterker tegenover de werkgever en is die niet meer de enige met macht. Een vakbond komt op voor de zowel de individuele als collectieve belangen van werknemers. Als je werkt of gewerkt hebt, kun jij in principe ook lid worden van een vakbond (uitzonderingen daargelaten, zoals zzp’ers en gepensioneerden).

Wat doet een vakbond?

Vakbonden spelen een belangrijke rol in het beschermen en verbeteren van de arbeidsvoorwaarden en -omstandigheden van werknemers zoals jij. Ze zorgen ervoor dat je een sterkere positie hebt tegenover je werkgever. Dat doen ze op verschillende manieren. De taken van een vakbond zijn bijvoorbeeld:

• Collectieve onderhandelingen voeren. Vakbonden onderhandelen met werkgevers over de cao. Daarin staan afspraken over bijvoorbeeld salaris, werktijden, vakantie en pensioen. Door collectief te onderhandelen, heb je als werknemer een sterkere positie dan wanneer je in je uppie zou moeten onderhandelen over je salaris.
• Juridische bijstand verlenen. Vakbonden bieden hun leden juridische hulp als ze problemen hebben op hun werk. Bijvoorbeeld bij ontslag, arbeidsconflicten of discriminatie. Als je in zo’n situatie zit, kan de vakbond je adviseren over je rechten en plichten en namens jou naar de rechter stappen.
• Belangenbehartiging. Vakbonden komen op voor de belangen van werknemers op in de politiek en de media. Ze lobbyen bijvoorbeeld voor betere wetgeving op het gebied van werk, zoals een hoger minimumloon, betere bescherming tegen ontslag en meer zeggenschap voor werknemers.
• Informatie en advies geven. Vakbonden informeren hun leden over ontwikkelingen op de arbeidsmarkt en hun rechten en plichten. Ook organiseren ze trainingen en cursussen en geven ze advies over onder andere loopbaanontwikkeling, scholing en sociale zekerheid.
• Actievoeren. Mislukken onderhandelingen met werkgevers? Dan kunnen vakbonden acties organiseren, zoals stakingen en demonstraties. Zo zetten ze druk op werkgevers om tegemoet te komen aan de eisen van de werknemers.

Waarom zou je lid worden van een vakbond?

Misschien lijkt zo’n lidmaatschap bij een vakbond je wat overdreven. We hebben het als werknemers toch best goed in Nederland? Helemaal waar, maar die wettelijke vakantiedagen, loondoorbetaling bij ziekte en werkweek van maximaal 40 uur zijn niet komen aanwaaien. Daar zijn heel wat onderhandelingen, acties en stakingen van vakbonden aan vooraf gegaan. En eh, elke nieuwe regering kan nieuwe plannen maken waardoor we bepaalde rechten weer verliezen. Vakbonden doen hard hun best om die rechten te beschermen. Dat lukt ze het best als ze veel leden hebben, want groter betekent in dit geval ook sterker. Voor de contributie die je betaalt voor je lidmaatschap draagt daaraan bij. Het heeft dus zeker zin om lid te worden van een vakbond.

Welke vakbonden zijn er?

In Nederland zijn er nogal wat vakbonden, elk met hun eigen focus en achterban. Je hebt vast weleens van de grootste en bekendste bonden gehoord:

• FNV (Federatie Nederlandse Vakbeweging). Dit is de grootste vakbond van Nederland. De FNV is een algemene bond en komt op voor de belangen van alle werknemers, wat hun beroep of sector ook is.
• CNV (Christelijk Nationaal Vakverbond). Deze grote vakbond heeft een christelijke identiteit en richt zich dan ook op de belangen van werknemers vanuit een sociaal-christelijke visie.
• De Unie. Dit is een onafhankelijke vakbond die zich in het bijzonder richt op de belangen van professionals en hogeropgeleiden.

Naast deze algemene bonden zijn er ook vakbonden die zich richten op specifieke sectoren. Denk aan:

• Onderwijs: AOb (Algemene Onderwijsbond) en CNV Onderwijs
• Zorg: NU’91, FBZ (Federatie van Beroepsorganisaties in de Zorg
• Overheid: AC (Ambtenarencentrum), CMHF (Centrale van Middelbare en Hogere Functionarissen bij Overheid en Onderwijs)
• Bouw: FNV Bouw, CNV Vakmensen
• Vervoer: FNV Vervoer, CNV Vervoer
• Politie: ACP (Algemene Centrale van Politiepersoneel), NPB (Nederlandse Politiebond)

Keuzestress? Onderzoek welke vakbond het beste bij je past, bijvoorbeeld op basis van je beroep, sector en persoonlijke overtuigingen. Check goed of de bond die je op het oog hebt zich richt op jouw sector of beroepsgroep en of de visie van de achterban aansluit bij je eigen waarden. Het is ook slim om reviews van leden te lezen om te zien wat hun ervaringen zijn. Die geven misschien net de doorslag.

Key takeaways

• Een vakbond is een organisatie die opkomt voor de belangen van werknemers.
• Taken zijn collectieve onderhandelen voeren, juridische bijstand verlenen, opkomen voor werknemers in de politiek en media, info en advies geven en actievoeren.
• Hoe groter een vakbond is, hoe sterker die staat. Daarom heeft het zin om zelf lid te worden van een vakbond. Zo kunnen bonden werknemersrechten beter beschermen.
• Er zijn verschillende algemene en (sector)specifieke vakbonden in Nederland. Welke het beste bij je past, hangt af van je beroep, sector en persoonlijke overtuigingen.

Tijd om te solliciteren

Jouw volgende baan vind je tussen onze vacatures. Grijp je kans en ga per direct aan de slag.