Werken met gevaarlijke stoffen

Wat zijn gevaarlijke stoffen?

Werken met gevaarlijke stoffen, je ontkomt er niet aan, of het nu de bleek voor je wc of de terpentine voor je verf is. Maar voor medewerkers in sectoren als (petro)chemie en de verfindustrie loert het gevaar anders. Gevaarlijke stoffen voor hen zijn producten die bij onzorgvuldig gebruik kunnen leiden tot diverse ongelukken of negatieve effecten voor de gezondheid. Sommige van deze producten zijn bijvoorbeeld:

• ontvlambaar of ontplofbaar;
• kankerverwekkend;
• irriterend voor de huid, ogen en/of longen;
• milieugevaarlijk;
• giftig;
• schadelijk voor de vruchtbaarheid.

… Yikes. Hier wil je als werkgever vast niet mee te maken hebben. Daarom moet je ervoor zorgen dat werken met gevaarlijke stoffen zo veilig mogelijk gebeurt. Sterker nog, 't is je plicht. Werken met gevaarlijke stoffen is namelijk een belangrijk onderdeel van de Arbowet. Pak je risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) er maar alvast bij, want daarin moet je het een en ander opnemen. Je legt onder andere vast om welke stoffen het gaat en wat voor gevaren je medewerkers lopen. Blijkt dat het giga gevaarlijk is? Dan moet je maatregelen treffen.

Toolbox gevaarlijke stoffen

Er zijn een hoop strategieën, documenten en reglementen waar je rekening mee moet houden als je werknemers werken met chemische stoffen. Gelukkig hoef je je met onze toolbox voor gevaarlijke stoffen nergens druk om te maken. We leggen de maatregelen beknopt uit, zodat je in ieder geval weet waar je mee te maken hebt. En natuurlijk kun je voor meer info altijd Arboportaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bezoeken.

STOP-strategie

De STOP-strategie is verplicht als je maatregelen moet nemen om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te verlagen. STOP staat voor substitutie, technische maatregelen, organisatorische maatregelen en persoonlijke beschermingsmaatregelen. Je gaat eigenlijk gewoon het rijtje af en kijkt daarmee hoe je de dangers zoveel mogelijk kan inperken. Zo gaat het riedeltje:

1. Begin bij substitutie. Is het mogelijk om de schadelijke stof te vervangen door iets wat minder gevaarlijk is?
2. Technische maatregelen. Als je de stof niet kunt vervangen, regel je een apparaat dat het grootste gevaar wegneemt. Zoals een industriële afzuigkap.
3. Organisatorische maatregelen. Zijn er geen goede technische maatregelen? Zorg er dan voor dat een ruimte op slot is, of regel roulatie in het team, zodat een medewerker niet de hele tijd hoeft te werken bij een verfmixer.
4. Persoonlijke beschermingsmaatregelen. Tijd om je medewerkers te kleden in hazmat pakken à la Breaking Bad. Of misschien zijn alleen handschoenen en adembescherming al voldoende.

Veiligheidsinformatieblad (VIB)

Zeiden we al dat er veel documenten nodig zijn voor je medewerkers die werken met gevaarlijke stoffen? Een veiligheidsinformatieblad (VIB) is er een van. Dit is een gestructureerd document waarin je alles over een gevaarlijke stof van A tot Z noteert. Je omschrijft onder andere uit welke eigenschappen de stof bestaat, hoe je er veilig mee werkt, wat de risico's zijn, hoe je het vervoert en ga zo maar door. Het is wettelijk verplicht om een VIB goed in te vullen, anders breng je mogelijk je medewerkers in gevaar. Benieuwd hoe je garandeert dat je 'm goed invult? Met een VIB-check (nee, geen vibecheck) van de Nederlandse Arbeidsinspectie.

REACH

Nog zo'n stel regels waar je je aan moet houden als je gaat werken met gevaarlijke stoffen: REACH, oftewel Registratie, Evaluatie, Autorisatie en restrictie van Chemische stoffen. Dit is een Europese verordening die voor alle landen van de EU geldt. Maar niet iedere beroepsgroep heeft ermee te maken, alleen fabrikanten, importeurs, distributeurs en gebruikers van gevaarlijke producten.

Val je daaronder? Dan verplicht REACH je om chemische stoffen te registreren, maar alleen als je er minimaal 1.000 kilogram per jaar van importeert of produceert. Ook moet je doorgeven of de stoffen schadelijk zijn en aangeven hoe gebruikers er veilig mee omgaan. REACH kan ook beperkingen opleggen of je verbieden om bepaalde stoffen te produceren. Meer info hierover? Check de website van bureau REACH.

ATEX

ATEX, oftewel ATmosphères EXplosibles, is een Europese richtlijn waarmee je explosieveiligheid garandeert, als je daar mee te maken hebt. Da's natuurlijk het makkelijkst als je géén brandbare stoffen gebruikt, maar soms is het niet anders. In dat geval moet je je medewerkers beschermen tegen verschillende soorten explosiegevaar. Dat doe je door:

• het risico op explosies te analyseren;
• een gevarenzone te creëren;
• passende technische en organisatorische maatregelen te treffen;
• de medewerkers voor te lichten.

Op het Arboportaal vind je nog meer info over ATEX en hoe je daaraan voldoet als bedrijf.

Tegemoetkoming gevaarlijke stoffen

Werken met gevaarlijke stoffen gaat 9,9999 van de 10 keer goed, maar een ongeluk zit in een klein hoekje. Wat kun jij dan als werkgever betekenen voor je medewerkers? Er zijn een aantal tegemoetkomingen waar je medewerkers voor in aanmerking kunnen komen. Informeer ze in ieder geval over de volgende:

• OPS-tegemoetkoming. OPS is het Organo Psycho Syndroom, ook wel schildersziekte genoemd. De meesten die dit oplopen, zijn jarenlang schilder en werken daardoor met schadelijke stoffen als terpentine.
• TSB-tegemoetkoming. Dit is de Regeling tegemoetkoming stoffengerelateerde beroepsziekten (TSB). Medewerkers met longkanker door asbest, allergisch beroepsastma of schildersziekte komen hiervoor in aanmerking.

Check onze andere pages

Zo, die explosieven hebben we uit de weg. Wat nu? Misschien wil je wel meer weten over andere arbo-gerelateerde zaken, zoals werken op hoogte of beeldschermwerk. Bof jij even dat YoungCapital een manusje-van-alles is. Check gelijk onze recruitment guide en knal op het gebied van human resources.