Referenties opvragen

Referentiecheck betekenis

Voordat we de diepte ingaan en met tips komen: wat is een referentiecheck eigenlijk? Een referentiecheck is het gesprek dat je als potentiële werkgever hebt met de referent die op het cv van je sollicitant staat. Dat is meestal iemand met wie de kandidaat nauw heeft samengewerkt, zoals een oud-leidinggevende, -begeleider of -docent. Referenties opvragen houdt dus in dat je contact opneemt met een of meerdere referenten. Dat geeft je de kans om meer te weten te komen over het karakter, de kennis, vaardigheden en ervaring van de kandidaat. Aan de hand van die info kun je beter inschatten of de sollicitant geschikt is voor de baan.

Wanneer referenties opvragen?

Referenties opvragen doe je tijdens het sollicitatieproces en maakt onderdeel uit van de screening van een sollicitant. Of zo’n check standaard is? Zeker niet. Referenties checken kost tijd en energie en je hebt ook nog eens te maken met diverse regels die je echt niet wilt overtreden. Wat voor regels dat zijn, lees je verderop. Maar vraag je voordat je een referentiecheck doet dus af of die check echt nodig is voor de functie. Je kunt bijvoorbeeld referenties opvragen om:

• de kwaliteit van het werk van de kandidaat te checken bij een oud-werkgever;
• meer te weten te komen over de werkhouding en het gedrag van de sollicitant;
• te checken of de informatie op het cv wel klopt;
• te achterhalen wat de taken en verantwoordelijkheden van de kandidaat waren in een bepaalde functie;
• de sterke en zwakke punten van de kandidaat te ontdekken;
• te vragen of de ex-baas deze persoon weer in dienst zou nemen en waarom (niet).

Referentiecheck regels

Je mag als potentiële nieuwe werkgever niet zomaar referenties inwinnen over je sollicitant. Referenties opvragen mag alleen als de kandidaat daarvan op de hoogte is én akkoord geeft. Even om toestemming vragen dus voordat je de telefoon oppakt. Verder is het belangrijk dat je alleen vragen stelt die relevant zijn voor de functie. Vergeet achteraf ook niet om de info die je hebt gekregen terug te koppelen aan de sollicitant, of je nou besluit om met diegene op gesprek te gaan of af te wijzen.

Voorbeelden referentiecheck vragen

Genoeg om rekening mee te houden dus als je een referentie gaat opvragen bij een oude werkgever. En dan moet je ook nog bedenken welke vragen je bij de referentiecheck stelt. Kun je wel wat inspiratie gebruiken? Hebben we voor je.

1. Wat is je relatie tot [kandidaat]?
2. Hoe lang hebben jullie samengewerkt?
3. Hoe was het om met [kandidaat] te werken?
4. Wat zijn de sterkste punten van [kandidaat]?
5. En wat zijn de verbeterpunten?
6. Hoe heeft [kandidaat] zich ontwikkeld tijdens jullie samenwerking?
7. Wat is de beste prestatie van [kandidaat] tijdens jullie samenwerking?
8. Met welk type klant of collega werkte [kandidaat] graag of juist moeilijk samen?
9. Hoe denk je dat [kandidaat] het doet in de functie van [functietitel]?
10. Zou je [kandidaat] opnieuw aannemen als je de kans had?

Zorg er in ieder geval altijd voor dat de vragen voor de referentiecheck relevant zijn. Blijf dus dicht bij de functie. Start met een paar controlevragen en ga daarna verder met wat diepgaandere vragen die te maken met de openstaande vacature.

Wat mag je niet vragen bij referenties?

Good to know: je mag niet alles vragen bij een referentiecheck, net als bij een sollicitatiegesprek. Houd het bij vragen die direct te maken hebben met de functie. Het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat je vraagt naar persoonlijke omstandigheden en voorkeuren, zoals geaardheid, religie of politieke voorkeur. Op wie iemand valt of waar iemand in gelooft is namelijk totaal niet belangrijk voor de baan. Officieel mag je ook niet vragen naar het ziekteverleden van een sollicitant. Je mag dan weer wel vragen naar de aanwezigheid en prestaties op het werk van de sollicitant.

Extra tips voor je referentiecheck

Klaar om referenties op te vragen? Bijna. Check eerst deze laatste tips waarmee je een succes maakt van de referentiecheck.

Tip 1. Check minstens twee referenties

We raden aan om minstens twee referenties te checken. Zo krijg je een minder gekleurd beeld van de sollicitant. Het komt namelijk voor dat referenten een superpositief verhaal over iemand houden om van die persoon af te komen. Of juist omdat ze goed bevriend zijn met de sollicitant en diegene een leuke baan gunnen. Andersom gebeurt het ook dat werkgevers bewust een negatief verhaal vertellen om te voorkomen dat de medewerker vertrekt. Flauw, maar het gebeurt echt. Door minstens twee referenties in te winnen krijg je een vollediger beeld.

Tip 2. Duik niet te diep in het arbeidsverleden

Je wilt graag weten of een sollicitant op dit moment geschikt is voor de baan. Hoe iemand 10 jaar geleden presteerde doet er niet echt meer toe en zegt weinig over de huidige skills en kwaliteiten.

Tip 3. Vraag naar referenties van directe leidinggevenden

Zij hebben immers nauw met de sollicitant samengewerkt en kunnen de meeste vragen voor je beantwoorden.

Tip 4. Kijk naar het grotere plaatje

Het kan zomaar dat je op een van de vragen bij de referentiecheck een minder positief antwoord krijgt. Denk aan een project dat de sollicitant leidde dat volledig in de soep liep. Houd er rekening mee dat elke loopbaan ups en downs heeft. Focus je dus niet te veel op die ene domper, maar kijk naar het totale plaatje. Je kunt de info die je hebt gekregen eventueel ook met de kandidaat zelf bespreken.