Fictieve dienstbetrekking

Wat is een fictieve dienstbetrekking?

Dus wat is een fictieve dienstbetrekking, ook wel een fictief dienstverband genoemd? Hierbij gaat het om een situatie waarin de werkrelatie lijkt op die van een werkgever en een werknemer, maar die niet voldoet aan de juridische definitie van een dienstverband. Er lijkt dus sprake van een ‘gewone’ werkgever-werknemerrelatie, maar strikt genomen is die er niet. Denk aan situaties waarin er op regelmatige basis hulpkrachten voor je werken, maar jullie geen formele arbeidsovereenkomst hebben getekend. Of wanneer je een stageovereenkomst sluit met een stagiair, maar jullie wettelijk gezien geen dienstverband hebben vanwege de (lage) stagevergoeding.

Bij een fictieve dienstbetrekking past de wet bepaalde regels van een dienstverband toe alsof er wél een formele werkrelatie is. Zo houd je je als werkgever netjes aan al je rechten en plichten op het gebied van belastingen, sociale zekerheid en arbeidsrecht. Dat is fijn voor beide partijen. Zo hebben de mensen die voor je werken namelijk dezelfde rechten en bescherming als formele werknemers, ondanks dat ze geen formele arbeidsovereenkomst hebben. Bovendien voorkom je zo bijvoorbeeld schijnzelfstandigheid of een verkapt dienstverband en alle narigheid die daarbij komt kijken.

Wat is een fictieve arbeidsovereenkomst?

Dat is een andere term om een soortgelijke situatie mee te beschrijven. Hierbij is er geen formele arbeidsovereenkomst gesloten, maar past de wet wel bepaalde regels van een arbeidsovereenkomst toe. Dat zorgt ervoor dat alle rechten en plichten van de betrokkenen worden beschermd.

Voorbeelden fictieve dienstbetrekking

Als het goed is begrijp je steeds beter waar we het over hebben. Maar het blijft een lastig begrip, die fictieve dienstbetrekking. Met een voorbeeld, of 5, wordt het nóg duidelijker wat dit type dienstbetrekking inhoudt en wanneer je te maken hebt met een fictief dienstverband.

• Zzp’ers die onder één opdrachtgever werken. Heb je een freelancer ingehuurd die alleen jou als opdrachtgever heeft? Dan lijkt het alsof jullie een traditionele werkgever-werknemerrelatie hebben en de zzp’er bij je in loondienst is. Dat mag niet, want zo kom je als werkgever je verplichtingen naar de Belastingdienst en de freelancer niet na. Met een fictieve dienstbetrekking voorkom je deze situatie.
• Langdurige werkrelaties. Er is sprake van een fictief dienstverband wanneer iemand geen formele arbeidsovereenkomst heeft, maar wel voor een langere periode regelmatig werkzaamheden voor je uitvoert.
• Leerlingen en stagiairs. Met leerlingen en stagiairs heb je geen ‘gewone’ werkgever-werknemerrelatie wanneer je ze geen volledig salaris betaalt. Maar je moet natuurlijk wel netjes belastingen afdragen en ervoor zorgen dat ze dezelfde rechten hebben als je medewerkers.
• Oproepkrachten. Bij oproepkrachten is er sprake van een fictieve dienstbetrekking wanneer ze regelmatig en langdurig voor je werken, zonder dat jullie duidelijke afspraken hebben gemaakt over bijvoorbeeld werkuren en arbeidsvoorwaarden.
• Topsporters en artiesten. Professionele sporters en artiesten hebben niet altijd een formeel contract, maar krijgen wel betaald. Een fictief dienstverband zorgt er onder andere voor dat ze dezelfde voordelen en bescherming krijgen als werknemers.